Bijlage 15 Archeologie - ruimtelijkeplannen.enschede.nl ...

BAAC bv Aanvullend Archeologisch Onderzoek Enschede, Usseler es
Vindplaats C bestaat uit twee spiekers en een palencluster, vermoedelijk uit de IJzertijd of
Romeinse Tijd. Deze datering is gebaseerd op de aanwezigheid van beide spiekers. De
omvang van deze vindplaats is onbekend. Het is zelfs mogelijk dat het om twee
vindplaatsen gaat, de afstand tussen beide proefsleuven is ruim 90 meter. De sporen zijn
goed leesbaar en niet verstoord door latere activiteiten.
Vindplaats D bestaat uit een enkele waterput in sleuf 7. Deze waterput is in de
Middeleeuwen te plaatsen wegens het voorkomen van een paar scherven
kogelpotaardewerk, gevonden bij de aanleg van het vlak. Het is hoogt onwaarschijnlijk dat
een waterput uit die periode solitair in het landschap ligt, zodat bewoningsporen vrijwel
zeker in de onmiddellijke omgeving zullen liggen. De waterput is in goede staat en
potentieel interessant vanwege de kans op organische resten. De lage ligging in het terrein
heeft gezorgd voor een natte omgeving, zodat de aanwezige organische resten goed
bewaard zijn gebleven.
Vindplaats E bestaat uit een niet nader gedateerde hutkom. Hutkommen komen doorgaans
voor in de Romeinse Tijd en Vroege Middeleeuwen. Bij gebrek aan andere sporen is deze
vindplaats niet te begrenzen. Net als bij waterputten het geval is komen hutkommen ook
niet solitair in het landschap voor. De hutkom is verder goed geconserveerd.
Vindplaats F bevat twee soorten structuren, perceelscheidingen en grote kuilen. Het
vondstmateriaal geeft aan dat beide uit de Middeleeuwen stammen. De perceelscheidingen
strekken zich over een lange afstand uit, die in proefsleuf 20 zelfs over de volledige lengte
van de sleuf, bijna 100 meter. De scheiding in sleuf 21 is wat slechter geconserveerd en
over een lengte van bijna 30 meter zichtbaar. De grote kuilen bevinden zich in het oosten
van de sleuven en worden in sleuf 21 oversneden door esgreppels. De conservering van de
sporen is in sleuf 21 duidelijk slechter dan in sleuf 20.
Vindplaats G bevat een Middeleeuwse nederzetting. Beide proefsleuven zitten vol
bewoningssporen uit deze periode. Herkenbaar zijn tenminste drie delen van boerderijen.
Gebouw 1 in sleuf 1 is duidelijk herkenbaar als een type Gasselte B. 24 Kenmerkend zijn de
bootvorm en de vrij forse gebintpalen. Dit type gebouw komt voor in de periode 900-1300.
Gebouw 2, met dezelfde oriëntatie, is anders van opbouw. Opvallend hier zijn de relatief
kleine gebintpalen, in combinatie met grotere paalkuilen op de plaats van de wand. Een
huistype dat in aanmerking kan komen is Odoorn C. Dit type komt voor tussen 700 en 900.
Een probleem hierbij is echter dat de vindplaats geen vondsten uit deze periode heeft
opgeleverd. Indien dit gebouw het oudste gebouw ter plaatse is, is de kans dat er
vondstmateriaal in de (paal)sporen terecht komt relatief klein. Het ontbreken van vondsten
is dan ook geen reden om een datering in de Vroege Middeleeuwen uit te sluiten. Het derde
gebouw is herkend in sleuf 2. Het betreft de lange, iets gebogen zijde van een huis. Deze
zijde bestaat uit twee vrijwel evenwijdige rijen relatief kleine paalsporen. De afstand tussen
beide rijen is circa 1 meter. De wand is waarschijnlijk onderdeel van een Gasselte B’-type
huis (1100-1400), zoals dat onder andere is teruggevonden in Oud Leusden. 25 Hoewel
Huijts dit gebouw in de 12 de eeuw plaatst, is het heel goed mogelijk dat dit gebouw jonger
is. De overspanning tussen de gebinten bedraagt bijna 8 meter. In Zuid-Nederland wordt in
de loop van de tijd de overspanning ook steeds groter, terwijl de gebintpalen zelf steeds
minder fors worden. Dit is de laatste fase voordat men over gaat tot het bouwen op
poeren. 26 De omvang van de nederzetting is onbekend, maar hangt mogelijk samen met de
grootte van de dekzandrug waar hij op gelegen heeft. De sporen zijn goed bewaard
gebleven dankzij de aanwezigheid van het bovenliggende esdek.
24
Waterbolk/Harsema 1979, Huijts 1992.
25
Huijts 1992, blz 184.
26
Hiddink 2005.
Concept versie 4 augustus 2008 21