Bijlage 15 Archeologie - ruimtelijkeplannen.enschede.nl ...

1 Bestek: ArcheoLogic Rapportage nr.
183 versie 1.0; PvE goedgekeurd 16-
11-2004.
2 KNA versie 2.1 2004.
3 Schorn 2004.
4 Dijkstra & Schrijer 2002; Ploegaert
2005; Verlinde 1993.
5 Schorn 2004, bijlage 2
6 Mededeling H. Scholte Lubberink
(RAAP)
1 Inleiding
De gemeente Enschede overweegt om een
deel van de Usseler es te laten ontwikkelen
als bedrijventerrein. Om vast te stellen of een
eventuele ontwikkeling zal leiden tot aantasting
van de in het gebied aanwezige archeologische
waarden is een gebied van 156 ha
nader onderzocht. Daarvan zal circa 90 ha
nodig zijn voor het bedrijventerrein en de
daarbij behorende voorzieningen. De archeologische
monumentenzorg is aangemerkt als
een voorwaarde van het project Usseler es.
De doelstelling daarbij is om inpassing van
de archeologische waarden bij de verdere
stedenbouwkundige planontwikkeling mogelijk
te maken.
Doel van het archeologische onderzoek is
om de gegevens te verzamelen die nodig zijn
voor de stedenbouwkundige randvoorwaarden
en inrichtingsvarianten.
Van 29 november 2004 tot en met 19 januari
2005 heeft ADC ArcheoProjecten in opdracht
van de gemeente Enschede een karterend
proefsleuvenonderzoek uitgevoerd op de
Usseler es (afbeelding1).
Het onderzoek stond onder directievoering
van Past2Present ArcheoLogic waarbij P. van
der Kroft en R. Isarin als contactpersonen
optraden.
Het veldwerk werd onder leiding van M.
Kenemans (Senior Archeoloog) uitgevoerd
door een vast veldteam bestaand uit W. van
Zijverden (fysisch geograaf), W. Roessingh
(Archeoloog), R. van der Kolk (veldtechnicus),
M. Bruinenberg (veldtechnicus) en R.
Nieboer (veldassistent). Tevens is ondersteuning
verleend door G. Williams (Archeoloog),
S. Al Karaimeh (veldtechnicus), E. van
Egmond (veldtechnicus) en M.Stiekema
(veldtechnicus / fysisch geograaf).
De firma Basten leverde 2 graafmachine’s
met schaafbak en ervaren machinisten.
Op basis van het Bestek en Programma van
Eisen, 1 goedgekeurd door de Provincie
Overijssel en conform de richtlijnen van de
Kwaliteits Norm Archeologie (KNA) 2 is het
werk door ADC ArcheoProjecten uitgevoerd.
2 Vraagstelling en doel van het
archeologisch onderzoek
Eind 2003 is door BAAC een inventariserend
veldonderzoek in het centrale deel van het
plangebied uitgevoerd. 3 Dit betrof een
bureauonderzoek, een karterend en deels
waarderend booronderzoek, alsmede een
oppervlaktekartering op 72 ha bouwland.
Het bureauonderzoek leverde vier in ARCHIS
gemelde vindplaatsen op, twee direct ten
noorden en twee ten zuiden van het onderzoeksgebied.
Het betreft aan de noordzijde
de locaties Josink es en Elferink es. Beide
betreft een dekzandrug waarop bewoningssporen
uit de periode Mesolithicum – Late
Middeleeuwen 4 werden aangetroffen.
Aan de zuidzijde van het onderzoeksgebied
zijn bij de aanleg van de rijksweg A35 op
twee plekken bewoningssporen uit respectievelijk
de Late Middeleeuwen (boerenerf)
en uit de Midden IJzertijd (nederzetting en
grafheuvels) gevonden. 5
Bij aanvang van het huidige onderzoek bleek
kort tevoren (november 2004) langs de zuidzijde
van het terrein, enkele tientallen meters
ten noorden van de A35, een gasleiding te
zijn aangelegd. De aanleg hiervan is door de
firma RAAP archeologisch begeleid. In het
tracé werd van west naar oost het volgende
aangetroffen: 6
-Ten westen van de Usseleresweg agrarische
sporen uit de Late Middeleeuwen en Nieuwe
tijd.
-Direct ten westen van de Usseleresweg een
greppel met Vroeg Middeleeuws aardewerk.
-Direct ten oosten van de Usseleresweg
nederzettingssporen uit eind Vroege of begin
Midden IJzertijd.
-Ten oosten van de Helweg (dit is het verlengde
van de Ruilverkavelingsweg die midden
over de es loopt, aan de zuidzijde van de
N18) werden nederzettingssporen uit eind
Vroege en begin Midden IJzertijd gevonden.
Ter hoogte van deze vindplaats heeft de
AWN tijdens de aanleg van de A35
IJzertijdsporen aangetroffen die niet in
ARCHIS gemeld zijn.
-Verder werd geconstateerd dat het terrein
ter hoogte van het bij aanleg van de A35
aangetroffen IJzertijd grafveld volledig vergraven
is.
De zones waarbinnen door BAAC het karterend
booronderzoek werd uitgevoerd waren
vooral de zones met middelhoge en hoge
verwachting volgens de IKAW.
De lage verwachtingszone, namelijk de krans
rond de es, was hiermee nauwelijks gechecked.
Het doel van het huidige karterende proef-
ADC ArcheoProjecten Rapport 413 Enschede, Usseler Es
5