Bijlage 15 Archeologie - ruimtelijkeplannen.enschede.nl ...

materiaal heeft gegeten dat als aanwezig is in de excrementen als fijn verdeelde, zwarte,
partikels Deze verkoolde organische resten zijn net zo als in de hiervoor beschreven laag
afkomstig van niet houtige, kruidlaag planten waaronder monocotylen en dus zeer
waarschijnlijk gewasresten. In deze laag komen geen echte houtskoolresten voor, noch
grote wortelgangen die op aanwezigheid van bos of struiken duiden. Onder bos en
struikvegetaties ontstaat in principe een milde bruine humus, door de jaarlijkse aanrijking
met blad. In deze slijpplaat zijn geen aanwijzingen gevonden voor de aanwezigheid van
bomen. Om toch een milde bruine humus te krijgen, als er geen loofbos staat, is
aanrijking nodig met rijk organisch materiaal. Er komen enkele sporenkapsels voor van
hoogstwaarschijnlijk varens en enkele zeer kleine afgeronde brokjes kalkrijke zavel en
een stukje klei. Het ligt voor de hand dat rijker organisch materiaal is aangevoerd vanuit
lager gelegen beekdalen.
Samengevat kunnen we stellen dat we hier geen aanwijzingen voor de aanwezigheid van
bos kunnen vinden, dat er regelmatig gebrand is en dat de verbrande vegetatie een
kruidlaag was, met monocotylen en dat hier regelmatig grondbewerkingen in hebben
plaatsgevonden. Echter niet zo intensief dat de moderhumus sterk vervormd is (zie fig. 3
Spek et al., 2003).
De onderkant van het plaggendek
In deze laag komen de karakteristieke verschijnselen voor die horen bij een plaggendek:
aanrijking van het bodemmateriaal met een kalkrijke zavel en niet verbrande
gewasresten, die allen intensief gemengd zijn. De bodemfauna verandert. Er komen
andere soorten potwormen en regenwormen voor.
4. Conclusies
De volgende conclusies zijn uit bovenstaande resultaten te trekken:
1. Het onderliggende bodemmateriaal is een normale Bhs van een podzol en is niet
door menselijke activiteit beïnvloed.
2. De onderkant van de oude cultuurlaag hoort tot de oorspronkelijke podzol. Daarin
heeft extensieve landbouw plaatsgevonden, waarbij lage vegetatie en gewasresten
zijn verbrand en ingewerkt met een eergetouw. Dit geheel lijkt sterk op de
verschijnselen die aangetroffen zijn in de akkerlagen van de vroege en midden
IJzertijd in het Noordseveld (Spek et al, 2003).
3. De bovenkant van de cultuurlaag hoort tot een andere landbouw fase, dan de
onderkant.
4. Bovenin de oude cultuurlaag zijn geen aanwijzingen gevonden voor de
aanwezigheid van bomen of struiken alleen die van een lage vegetatie. Dit houdt
in dat het onwaarschijnlijk is dat er langere braakperioden of perioden waarin het
land verlaten werd, zijn geweest waarin bomen en struiken zich konden vestigen.
5. Bovenin de oude cultuurlaag is regelmatig extensief geakkerd:, de lage
vegetatie/gewasresten zijn verbrand en ingeploegd. Dit is met een eergetouw
gebeurd, omdat een ploeg ander soort versmering en drukverschijnselen geeft.
6. De milde bruine moderhumus is niet het resultaat van aanwezige bomen, maar
ontstaan door aanvoer van rijk organisch materiaal uit lager gelegen beekdalen.
6