Bijlage 15 Archeologie - ruimtelijkeplannen.enschede.nl ...

BAAC bv IVO Usseler es Noord, gemeente Enschede
BC
Begraven
BC-horizont
17
90-110
C Moedermateriaal 110-120
Bruinoranje tot oranje, zwak tot
matig lemig, grindhoudend fijn tot
matig fijn zand
Geel, zwak tot matig lemig,
grindhoudend fijn tot matig fijn zand
In het centrale gebied is in ongeveer 30% van de boringen het oude bodemoppervlak
aanwezig dat niet door menselijke activiteit is verstoord. Gezien de donkerbruine kleur
en de homogene samenstelling van deze laag lijkt het geen oude akkerlaag te zijn. Het
was moeilijk om het oude bodemoppervlak in de boringen te herkennen. Vanwege de
gebruikte boorkopdiameter (door programma van eisen voorgeschreven) komt de
opgeboorde grond relatief sterk verdraaid en gemengd naar boven. Door de menging
van de grond en het feit dat deze direct gezeefd wordt, is er geen goed zicht op het
totale beeld van het bodemprofiel. Hierdoor is het vaak niet duidelijk of er op de
overgang van de enkeerdgrond (grijszwart van kleur) naar de begraven moderpodzol
sprake is van een 10-20 cm dikke oude Ah-horizont dan wel Bws-horizont (donkerbruin
van kleur). De B-horizont van de moderpodzol heeft een dikte van 20-70 cm (bruin tot
grijsbruin van kleur), waaronder de C-horizont is gelegen.
Langs de noord- en oostrand van het centrale gebied is het humeuze opgebrachte
antropogene dek soms minder dan 50 cm dik en is er dus geen sprake van een echte
enkeerdgrond. Ook is de B-horizont hier veel dunner (10-20 cm) of ontbreekt zelfs
geheel, zodat er sprake is van een AC-profiel. Het aanwezige bodemtype behoort hier
tot de laarpodzolen. Ook op de top van de Usseler es komen enkele zones voor waar
het humeuze dek 40-50 cm dik is en waar door verploeging tevens een deel van de Bhorizont
is verdwenen. Bodemkundig gezien is ook hier sprake van een laarpodzol.
Het oostelijke gebied
Dit gebied bestaat uit laarpodzolen en beekeerdgronden. Het humeuze opgebrachte
antropogene dek is bij beide bodemprofielen 30-50 cm dik. Onder het humeuze dek (Ahorizont)
van de laarpodzol bevindt zich een B-horizont van 10-30 cm. De B-horizont is
bij de laarpodzol vaak door verploeging verdwenen, waardoor hier alleen nog sprake is
van een AC- profiel. Beekeerdgronden worden gekenmerkt door een AC- profiel. Door
de lage ligging (hoge grondwaterstanden) is geen B-horizont ontwikkelt. Laarpodzolen
met een AC-profiel worden op grond van hun hogere ligging onderscheiden van
beekeerdgronden.
4.4 Archeologische resultaten oppervlaktekartering
Voor de oppervlaktekartering zijn alle aanwezige akkerpercelen belopen. In totaal is 72
hectare onderzocht die zijn opgedeeld in 47 vakken (bijlage 2), waarbij 88
vondstnummers zijn uitgegeven (bijlage 5). De vondstzichtbaarheid varieerde van
slecht tot goed. Op een klein deel van de akkers lag veel maisafval of stond veel
onkruid waardoor de zichtbaarheid slecht was. Het grootste deel van de akkers
bestond uit ongeploegde maisstoppelvelden met een matige zichtbaarheid. Vooral op
de nieuw ingezaaide akkers met wintertarwe was de zichtbaarheid goed. Aan het begin
van het veldonderzoek in december 2003 was de grond vrij droog en niet zo goed
uitgeregend (voorwaarde voor een goede vondstzichtbaarheid). In de tweede helft van
januari 2004 nam de vondstzichtbaarheid na heftige regenval toe. Op een paar
percelen waar voorheen niets was waargenomen waren nu enkele vondsten zichtbaar.
Over het algemeen lag er zeer weinig vondstmateriaal aan het oppervlak. Het meeste