De verzorgingsstaat herwogen - Wetenschappelijke Raad voor het ...

gaan lijken. In zijn meest recente studie naar de vergrijzing verwacht het cpb
(cpb 2006) een voortgaande stijging van de levensverwachting, alhoewel het
bureau niet de Europese Eurostat-verwachting wil overnemen van 4,8 (voor
mannen) en 4,3 jaar (voor vrouwen) als stijging van de levensverwachting tussen
nu en 2050; het cpb – voorzichtiger – houdt het voor Nederland op een stijging
van de levensverwachting van 2,9, c.q. 1,4 jaren (cpb 2006, p. 34).
Tabel 5.1 Resterende levensverwachting naar opleidingsniveau
Bron: rivm (2004)
Lager onderwijs
Voortgezet
lager onderwijs
verzorgen: veilig stellen van verzorgingscapaciteit
Voortgezet
hoger onderwijs
Levensverwachting mannen
resterend 11,1 13,4 13,3 14,8 3,7
zonder beperkingen * 8,0 10,5 10,6 12,6 4,6
in goede ervaren gezondheid ** 6,3 7,9 8,4 11,3 5,1
in goede geestelijke gezondheid *** 10,0 12,3 12,3 14,0 4,0
Levensverwachting vrouwen
resterend 16,4 18,5 18,6 18,5 2,1
zonder beperkingen 9,3 11,8 12,1 12,7 3,4
in goede ervaren gezondheid 7,4 10,7 11,2 12,4 5,0
in goede geestelijke gezondheid 14,1 16,1 16,3 16,4 2,3
* bepaald op basis van 10 items (virusproblemen, gehoorproblemen, mobiltieit en ADL) / ** 'zeer goed' en
'goed' tezamen / *** bepaald op basis van de Affect Balance Scale
Noot: Resterende levensverwachting en gezonde levensverwachting (in jaren) naar opleidingsniveau voor mannen
en vrouwen op 65-jarige leeftijd, 1995-1999, inclusief bewoners van verpleeg- en verzorghuizen
Mensen boven de tachtig hebben nagenoeg allemaal (zware) zorgproblemen. Ze
kunnen vaak het huishouden niet meer zelf doen, zich moeilijk verplaatsten en
zich lastig zelf wassen.
Een hoogopgeleide leeft vandaag de dag ongeveer twee jaar lang met beperkingen
(tabel 5.1). De vraag naar zorg zal dus stijgen, eenvoudigweg omdat het aantal
ouderen sterk toeneemt. Het scp/Timmermans (2005), die een raming van het
potentiële zorggebruik over de periode 2000-2020 maakte, komt tot de conclusie
dat de potentiële vraag naar verpleging en verzorging – informeel en formeel – met
bijna 40 procent zal toenemen. Het rivm, samen met het scp, gaat uit van een stijging
van 49 procent zoals tabel 5.2 laat zien. In de twee decennia daarna zal – wat
verzwakt – die trend zich nog wel voortzetten. Pas na 2040 kan de vraag naar zorg
enigszins gaan dalen; de babyboomgeneratie is dan grotendeels overleden.
De zorgkloof wordt verder vergroot door een andere demografische factor: de
ontgroening. Tot 2020 zal de leeftijdscategorie die het meeste zorgt – tussen de
Hoger onderwijs
Verschil hoger -
lager onderwijs
119