De verzorgingsstaat herwogen - Wetenschappelijke Raad voor het ...

de nederlandse verzorgingsstaat in europees-vergelijkend perspectief
komen voor uitkeringen worden uitkeringsgerechtigden vaker verplicht om een
baan te accepteren of een opleiding te volgen, terwijl de overheid meer dan voorheen
de plicht op zich heeft genomen om uitkeringsgerechtigden te reactiveren
voor de reguliere of gesubsidieerde arbeidsmarkt. Dat is nodig om de arbeidsparticipatie
op een zo hoog mogelijk niveau te brengen in de continentale en
mediterrane landen. Dat is noodzakelijk om de sociale zekerheid betaalbaar en de
productiviteit en het concurrentievermogen op peil te houden. Ook in Nederland
zijn de uitgaven voor actief arbeidsmarktbeleid sterk toegenomen, en steken ze
gunstig af in vergelijking tot andere landen (zie tabel 4.3).
Arbeidsongeschiktheid, werkloosheid en vervroegde uittreding leidden in de
jaren tachtig en negentig tot de meeste aanspraken op inkomensondersteuning.
Nu ligt in Europa de focus meer op preventieve gezinsondersteuning: ouderschaps-
en zwangerschapscompensatie worden belangrijker. Vergeleken met de
rest van de eu kent Nederland een lage compensatie voor ouder- en zwangerschapsverlof,
niet alleen ten opzichte van Scandinavische landen maar ook in
vergelijking met Frankrijk en Oostenrijk.
Tabel 4.6 Benefit dependency rate. Percentage van populatie 15-64 jaar, afhankelijk van sociale
zekerheid
Bron: oecd 2004a
1980 1990 1999
Scandinavisch
Denemarken 20,1 23,2 23,1
Zweden 16,1 17 20
Continentaal
Duitsland 15,2 18,1 22,4
Frankrijk 13,9 20,2 24,2
Nederland 15,9 19,9 17,8
België 17,4 24,4 23,6
Oostenrijk 15,5 18 21,5
Angelsaksisch
Ierland 12,4 18,9 19,3
Ver. Koninkrijk 15,2 18,5 18,9
Mediterraan
Spanje 8,3 12,3 11,2
97