De verzorgingsstaat herwogen - Wetenschappelijke Raad voor het ...

tig – het hoogst zijn in de Scandinavische en continentale verzorgingsstaten.
De overheidsuitgaven in Nederland zijn gedaald tot beneden het niveau van het
mediterrane cluster en benaderen het niveau van het Verenigd Koninkrijk.
Behalve gedaald zijn de publieke uitgaven ook veranderd van samenstelling.
Vanaf 1980 heeft een aanzienlijke verschuiving plaatsgevonden in het Nederlandse
uitgavenpatroon (zie figuur 4.2). Wat vooral in het oog springt, is de sterke
daling in de tweede helft van de jaren negentig van de publieke uitgaven aan
arbeidsongeschiktheid (hoewel in vergelijkend perspectief nog steeds hoog),
pensioenen, en werkloosheidsverzekeringen. Na een forse daling in de tweede
helft van de jaren negentig stijgen uitgaven op het terrein van de gezondheidszorg
en het onderwijs licht na 1997.
Figuur 4.2 Ontwikkeling in publieke uitgaven in Nederland van 1980-2001
Uitgaven als % bnp
9
8
7
6
5
4
3
2
1
Bron: oecd
Noot: Cijfers voor onderwijs vanaf 1991 beschikbaar
de nederlandse verzorgingsstaat in europees-vergelijkend perspectief
-
’80 ’85 ’90 ’91 ’92 ’93 ’94 ’95 ’96 ’97 ’98 ’99 ’00 ’01
Actief arbeidsmarktbeleid
Huisvesting
Ouderenbeleid
Overige uitgaven
Nabestaandenpensioen
Familiebeleid
Onderwijs
Arbeidsongeschiktheid
Gezondheidszorg
Werkloosheid
De sociale uitgaven leiden niet meer tot een groot financieringstekort, integendeel.
In bijna alle lidstaten van de eu kunnen we een dalende trend zien in de
jaren negentig (zie tabel 4.1). De mediterrane landen hebben hun tekorten vooral
weten terug te brengen om deelname aan de emu veilig te stellen. België, Frankrijk
en Italië hebben hun overheidsfinanciën tussen 1993 en 2000 grosso modo
op orde gebracht. In het Verenigd Koninkrijk was tot 2000 sprake van een over-
79