Buiten kerk en moskee

Op een iets abstracter niveau wordt het leven door respondenten af en toe als een reis
voorgesteld waarbij het gaat om de ervaringen die men tijdens die reis opdoet en niet om
het bereiken van een eindpunt. Het simpelweg ervaren is al voldoende zingevend.
Weer een andere respondent geeft aan dat ze het belangrijk vindt om geld te verdienen,
zodat ze leuke dingen kan ondernemen met haar kinderen:
Dus dat is wel om mijn geld te verdienen en om dus inderdaad weer de leukere kant van de
hele zingeving, dus lekker leuke dingen te kunnen doen met mijn kinderen, op vakantie te
gaan […]. Dus dat zijn dingen die het leven, nou ja, aangenamer maken, laat ik het zo zeggen.
(D33, vrouw, 44 jaar)
Samen leuke dingen doen en ervaren wordt door een andere respondent ook expliciet
genoemd als een zinvolle bezigheid. Zij stelt dat, wanneer ze alleen op de wereld zou zijn,
haar leven zinloos zou zijn, omdat ze niets mee kan maken met vrienden. Daarnaast wordt
door verschillende respondenten (waaronder voornamelijk de atheïsten 28 ) ‘lekker bezig
zijn’ gezien als iets dat op zichzelf zinvol is. Hieronder vallen bijvoorbeeld ook zaken als het
huis opknappen en sporten. Wat opvalt bij al deze voorbeelden is dat de nadruk erg ligt op
het (praktische) hier en nu: diegenen die voor de ervaringen leven, stellen zich doorgaans
kleine en behapbare doelen en zijn minder bezig met zowel het verleden als de toekomst.
‘Carpe diem’, zoals sommige respondenten stellen.
5.10 Zingeving en individualisme
In vergelijking met traditioneel-gelovigen lijkt het alsof zowel de spirituelen als niet-gelovigen
individualistischer in het leven staan. Dat wil zeggen dat ze zeggen dat ze minder snel
het gezag van een instantie accepteren, bijvoorbeeld van een kerk. Daarnaast zeggen ze
doorgaans zélf (daarbij al dan niet op eclectische wijze puttend uit bestaande zingevingssystemen
zoals traditionele vormen van religie) hun kijk op de wereld en zingeving te creëren.
Dat zogenoemde in jezelf verscholen diepe, unieke en authentieke ik heeft volgens
sommige respondenten een innerlijke stem, een gevoel en intuïtie waar je naar kan en
moet luisteren en waarmee je bij jezelf te rade kunt (en ook moet) gaan. Zo stelt een respondent:
Ja, het zoeken naar jezelf en het vinden ook in jezelf. Wil je het ontdekken van wat die energie
is, of wat dat dan ook is, dan moet dat in jezelf zitten, want het zit allemaal, het begint
bij jezelf en het eindigt bij jezelf. Ja, weer een rondje. (D13, man, 62 jaar)
Men moet dus vooral ‘eigen wijs’ zijn en zijn intuïtie volgen, stellen twee respondenten.
Door dit te doen gebruik je volgens hen je innerlijke kracht en leid je automatisch een zinvol
en ook gelukkig leven:
En dan sta je weer in je kracht en dan kan je van daaruit vervolgens, dan voel je vanzelf
eigenlijk wel wat je doel hier op aarde is. Kan je van daaruit dan verder werken en dan hoef
120 z i n g e v i n g z o a l s v e r s t a a n d o o r a t h e ï s t e n , a g n o s t e n e n
h e d e n d a a g s e s p i r i t u e l e n