Buiten kerk en moskee
Religie in een pluriforme samenleving. Diversiteit en verandering in beeld.
Religie in een pluriforme samenleving. Diversiteit en verandering in beeld.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>en</strong> het perc<strong>en</strong>tage overtuigde gelovig<strong>en</strong> in God (dat afbrokkelde). In de hier besprok<strong>en</strong><br />
periode liep de daling van het geloof in God (al dan niet met twijfels) niet parallel met e<strong>en</strong><br />
stijging van het perc<strong>en</strong>tage dat in e<strong>en</strong> hogere macht, kracht of <strong>en</strong>ergie gelooft; in de meest<br />
rec<strong>en</strong>te periode was het bov<strong>en</strong>al het perc<strong>en</strong>tage atheïst<strong>en</strong> dat snel to<strong>en</strong>am. Dat laatste<br />
wordt bevestigd door <strong>en</strong>quêtes waarin over e<strong>en</strong> langere periode is geïnformeerd naar het<br />
geloof in e<strong>en</strong> god of hogere macht (bv. Bernts <strong>en</strong> Berghuijs 2016: 64 e.v.). Die suggerer<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> gefaseerde afname van het geloof in e<strong>en</strong> god of hogere macht sinds halverwege de<br />
jar<strong>en</strong> zestig <strong>en</strong> e<strong>en</strong> radicalisering van het ongeloof. De snelle terugloop vanaf de jar<strong>en</strong> zestig<br />
in het geloof in e<strong>en</strong> god die zich met iedere m<strong>en</strong>s persoonlijk bezighoudt, ging aanvankelijk<br />
gepaard met e<strong>en</strong> geleidelijke groei van het perc<strong>en</strong>tage agnost<strong>en</strong> <strong>en</strong> atheïst<strong>en</strong>, maar<br />
vooral met e<strong>en</strong> to<strong>en</strong>ame van het geloof in iets als e<strong>en</strong> hogere macht die het lev<strong>en</strong> beheerst<br />
(1966-1979). Dan volgt e<strong>en</strong> periode waarin dit laatste zich <strong>en</strong>ige tijd stabiliseert <strong>en</strong> vooral<br />
het perc<strong>en</strong>tage agnost<strong>en</strong> aanwast (1979-1996). Sinds 1996 is ook het geloof in e<strong>en</strong> hogere<br />
macht aan het afnem<strong>en</strong> <strong>en</strong> neemt vooral het perc<strong>en</strong>tage atheïst<strong>en</strong> toe, in de meest rec<strong>en</strong>te<br />
periode (2006-2015) in versnelde mate. Kortom: over e<strong>en</strong> langere termijn gezi<strong>en</strong> lijkt het er<br />
niet op dat het geloof in God massaal vervang<strong>en</strong> wordt door het geloof in e<strong>en</strong> hogere<br />
macht of kracht. Naarmate we dichter bij de huidige tijd kom<strong>en</strong>, lijkt het oude geloof<br />
vooral plaats te mak<strong>en</strong> voor scepsis t<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong> van beide.<br />
Wat betreft de wijze waarop m<strong>en</strong> zichzelf typeert (tabel 3.2), valt zelfs in het korte tijdbestek<br />
van de afgelop<strong>en</strong> ti<strong>en</strong> jaar uit de volg<strong>en</strong>de tabel op te mak<strong>en</strong> dat steeds minder<br />
Nederlanders zich nog will<strong>en</strong> typer<strong>en</strong> als e<strong>en</strong> religieus m<strong>en</strong>s <strong>en</strong> dat het perc<strong>en</strong>tage dat zichzelf<br />
beslist niet religieus noemt in e<strong>en</strong> stijg<strong>en</strong>de lijn zit. Wat ook uit de tabel blijkt, is dat dit<br />
niet betek<strong>en</strong>t dat m<strong>en</strong> zich dan automatisch liever als spiritueel typeert. De categorie die<br />
zichzelf niet als religieus <strong>en</strong> ook niet als spiritueel ingesteld ziet, is veruit het sterkst bezet<br />
<strong>en</strong> is (vergelek<strong>en</strong> met de eerdere <strong>en</strong>quêtes) opvall<strong>en</strong>d ruim verteg<strong>en</strong>woordigd in het lissonderzoek<br />
van 2020.<br />
36 e e n d e r d e m i l i e u : h e d e n d a a g s e s p i r i t u a l i t e i t
Change language