Buiten kerk en moskee
Religie in een pluriforme samenleving. Diversiteit en verandering in beeld.
Religie in een pluriforme samenleving. Diversiteit en verandering in beeld.
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Schema 3.1<br />
Ideaaltypisch onderscheid tuss<strong>en</strong> Bijbelse religiositeit <strong>en</strong> spiritualiteit<br />
godsdi<strong>en</strong>stigheid (van Het Boek)<br />
spiritualiteit<br />
het heilige transc<strong>en</strong>d<strong>en</strong>t <strong>en</strong> specifiek imman<strong>en</strong>t <strong>en</strong> kosmisch<br />
bron buit<strong>en</strong> innerlijk<br />
oorsprong schepping schepp<strong>en</strong>d<br />
k<strong>en</strong>nisbron tekst/op<strong>en</strong>baring ervaring/mysticisme<br />
gezag dogma/priesterschap/traditie persoonlijke ervaring<br />
theodicee kwaad/zonde/duivel gebrek aan afstemming, balans<br />
<strong>en</strong>/of bewustzijn<br />
lev<strong>en</strong> na de dood verlossing/wederopstanding/<br />
verdoem<strong>en</strong>is<br />
reïncarnatie/zielsverhuizing/<br />
Mokşa<br />
tijd tijdelijk/historisch eeuwig/ahistorisch<br />
verandering lineair: verled<strong>en</strong>/hed<strong>en</strong>/toekomst cyclisch: to<strong>en</strong>/nu/to<strong>en</strong><br />
perspectief analytisch holistisch/syncretistisch<br />
antropologie de m<strong>en</strong>s als Gods ev<strong>en</strong>beeld m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> als deel van de Natuur<br />
onderscheiding<strong>en</strong> dichotoom: zij/wij complem<strong>en</strong>tair: wij (zij=wij)<br />
gelacht(sid<strong>en</strong>titeit) mannelijk(/vrouwelijk) femini<strong>en</strong> ≈ masculi<strong>en</strong><br />
relaties controler<strong>en</strong>d relater<strong>en</strong>d (sharing)<br />
sociale id<strong>en</strong>titeit groep (deelg<strong>en</strong>oot van traditie) het innerlijke ‘zelf’ / het ‘ware zelf’<br />
controle externe autoriteit interne verantwoordelijkheid<br />
organisatie-e<strong>en</strong>heid institutie/gezin individueel<br />
plaats van viering synagoge; <strong>kerk</strong>; <strong>moskee</strong> informeel gebouw; tempel; schrijn;<br />
op<strong>en</strong> lucht<br />
communicatie verticale hiërarchie horizontaal netwerk<strong>en</strong><br />
Bron: Barker (2004: 26)<br />
Volg<strong>en</strong>s Paul Heelas, emin<strong>en</strong>t k<strong>en</strong>ner van de alternatieve spiritualiteit, is wat hij aanduidt<br />
als zelfspiritualiteit (self-spirituality) de lingua franca in het moderne spirituele milieu, e<strong>en</strong><br />
stand van zak<strong>en</strong> die zo’n honderd jaar terug al werd aangekondigd door klassieke auteurs<br />
als Simmel, Durkheim, Troeltsch <strong>en</strong> Weber (Durkheim 1898; Troeltsch 1923; Weber 1963;<br />
Heelas 1996; Simmel 1997). Volg<strong>en</strong>s Heelas komt het erop neer dat m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> in ess<strong>en</strong>tie spirituele<br />
wez<strong>en</strong>s zijn. Via de ervaring van hun unieke zelf ervar<strong>en</strong> ze het goddelijke, hun oerbron,<br />
wat hun hart h<strong>en</strong> ingeeft, waar het in het bestaan uiteindelijk om draait, auth<strong>en</strong>ticiteit<br />
– <strong>en</strong> overstijg<strong>en</strong> zij aldus hun ego (vgl. Heelas 1996: 19 e.p.). Het gaat om zelfverwerkelijking,<br />
persoonlijke groei, geleid door de persoonlijke innerlijke ervaring. Alle<strong>en</strong> via deze<br />
weg kun je op het spoor kom<strong>en</strong> van geestelijke waarhed<strong>en</strong>, <strong>en</strong> in laatste instantie ook<br />
geluk <strong>en</strong> heelheid. Het gaat niet om wat de <strong>kerk</strong> of de Bijbel, doctrines <strong>en</strong> dogma’s, de ti<strong>en</strong><br />
gebod<strong>en</strong> of de lege letter van wett<strong>en</strong> <strong>en</strong> voorschrift<strong>en</strong> zegg<strong>en</strong>, maar om wat jij als individu<br />
zelf ervaart, om jouw gevoel<strong>en</strong>s <strong>en</strong> intuïtie, het luister<strong>en</strong> naar je innerlijke stem. 5 Je<br />
gezondheid, je welstand, je relaties met ander<strong>en</strong> <strong>en</strong> hoe je je verhoudt tot de sam<strong>en</strong>leving:<br />
bij al deze zak<strong>en</strong> zal je e<strong>en</strong> beroep moet<strong>en</strong> do<strong>en</strong> op je innerlijke spiritualiteit om iets te<br />
bereik<strong>en</strong>. Daarbij is het zaak steeds e<strong>en</strong> op<strong>en</strong> geest te bewar<strong>en</strong> voor nieuwe impuls<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
32 e e n d e r d e m i l i e u : h e d e n d a a g s e s p i r i t u a l i t e i t
Change language