Da hadde vært litt kult visst vi hadde snakka strilsk om hondra år”

dumt at ikkje alle snakkar tradisjonell dialekt, medan dei aller fleste vaksne og eldre synest
det er heilt greitt. Dei seier at språket forandrar seg, og det kjem det alltid til å gjera. I tillegg
peikar mange av informantane på andre ting enn språket som har forandra seg. Dei fortel om
eit heilt anna samfunn med ein heilt anna kultur. Det er klart at når eit (språk)samfunn endrar
seg så fort, vil normsetta òg endra seg fort. Og innovatørane er dei som lærte å snakka etter at
dei store demografiske omkalfatringane var godt i gang.
Ungdomane i Øygarden har gått i barnehage og på skule med barn frå andre stader enn
Øygarden, og hovudsakleg Bergen. Det fører til ei slags språkleg smeltegryte innafor
barnehageportane, og tilpassing og gjensidig påverknad er naturlege utfall av det. Som eg
skriv i kapittel 3.4.2.1.1.3 om alder og tilpassing, er det slik at barn bruker den dialekten som
venene bruker, ikkje den som foreldra bruker. (Trudgill 1986:31). Då er det slett ikkje
unaturleg at ein ser den utviklinga ein gjer i Øygarden, i og med at det hovudsakleg er folk
mellom 25 og 45 år som flyttar inn i kommunen (jf. 2.2). Eg går ut ifrå at mange av desse er
familiar med barn eller folk som vil starta familie. At barn tar språket til venene, gjeld
hovudsakleg i heterogene språksamfunn. I meir homogene språksamfunn vil ofte ein av, eller
begge, foreldra ha same dialekten som vert snakka elles i samfunnet, og barna vert utsett for
det same talemålet både heime og ute. Og årsklasse III (fødde 1950-1979) er ei stabil gruppe i
Øygarden, noko som kan vera med og underbyggja at det tidlegare var eit meir homogent
språksamfunn. Det talemålet barna fekk høyra i heimen, var det same som læraren, venene og
andre vaksne snakka.
Når nye normer kjem inn i eit språksamfunn, får det som tidlegare var den internaliserte
norma i Øygarden, konkurranse. Norma for alle gruppene i språksamfunnet Øygarden er ikkje
lenger åleine om å vera verkeleg. I kapittel 5 viser resultata at det nye mønstret som utviklar
seg, avvik frå det tradisjonelle talemålet som alle årsklassar utanom den yngste har. Og det
betyr at det må ha skjedd noko. Nye språknormer 23 har vorte internaliserte hjå dei unge i
Øygarden i dag (dei som er fødde etter 1980) gjennom dageleg interaksjon mellom individa.
Eg trur at dei vaksne og eldre har akseptert og godtatt at det har kome nye språknormer inn i
deira kultur og samfunn. Det verkar som det er akseptert at dei eksisterer i kraft av seg sjølve.
Alle informantane er svært bevisste på at talemålet endrar seg, og alle har ei meining om
korfor. Det er på grunn av innflyttarbarn som går saman med barn frå Øygarden som skal læra
seg å snakka. Eg vil seia at Øygarden har kome til objektiveringsfasen, men ikkje lenger. Dei
veit om og aksepterer den nye språkrøynda, men dei nye normene er berre internaliserte hjå
23 Eg konsentrerer meg av opplagde grunnar om språknormer i denne oppgåva.
104