Da hadde vært litt kult visst vi hadde snakka strilsk om hondra år”

3.3.1 Lokalitet
Lokalitet er ein svært vanleg variabel i sosiolingvistiske granskingar. Det er naturleg nok fordi
dialekten vil vera annleis på ulike stader. Han er ikkje lik i Øygarden og Bergen, men òg
område som har den same dialekten, kan ha litt variasjon og forskjellar i språket.
3.3.2 Kjønn
Dei vanlegaste funna i samband med kjønn i sosiolingvistiske granskingar er knytte til at
kvinner bruker fleire prestisjeformer enn menn. Men det finst unntak, og det kan vera
interessant å sjå om denne granskinga kan visa det same som andre granskingar har påvist,
eller om det ikkje er nokon skilnad mellom kjønna.
3.3.4 Alder
Forskjellar mellom ulike aldersgrupper er ein anna sosial variabel som er vanleg å ha med.
Det som er dei vanlegaste funna, er at ungdom bruker fleire nye former enn vaksne og eldre.
Språkleg variasjon treng ikkje føra til språkendring, men som me skal sjå lenger ned, så
kan det føra til det. Når eg no har vist at språkleg variasjon eksisterer, kan ein spørja seg
korfor det eksisterer. Eg skal behandla det temaet seinare i kapitlet, i underkapittel 3.4.2.1 om
mikronivået. Grunnen til at det kjem inn under delen om språkendring og ikkje variasjon, er at
variasjon i mange tilfelle fører til språkendring. For å få eit best muleg bilete på det meiner eg
det er mest nyttig å handsama det seinare, i samband med korleis individuell variasjon kan
føra til språkendring.
3.4 Språkendring: årsaker og forklaringar
Språket endrar seg heile tida, og varietetar oppstår og forsvinn (Milroy, 1992:1). Akkurat
korfor språket utviklar seg på ulike måtar, veit ein ikkje så mykje om. Men ”[d]et vi kan
gjøre, er å tenke oss årsakssamanhengar som verkar rimelige ut ifrå den innsikta vi alt har om
språk og samfunn” (Sandøy, 1996:129). Først skal eg ta for meg det som vert kalla indre
faktorar, altså årsaker til språkendring som ligg i språket sjølv. Deretter skal eg sjå på ytre
faktorar, der ein fokuserer på samfunnsforhold kring språket.
27