Da hadde vært litt kult visst vi hadde snakka strilsk om hondra år”

endring. Ein innovasjon kan verta ein del av eit språksystem, men det er slett ikkje alltid
tilfelle, og det kallar ein for mislukka innovasjonar. (Milroy, 1992:169.)
3.4.2.3.2 Modellar for spreiing av språkdrag
Helge Sandøy (2005) skriv i sin artikkel ”Språk og region i historisk perspektiv” om to ulike
spreiingsmodellar. Den eldste er bølgjeteorien, som går ut på at draga spreier seg frå sentrum
og utover, som ei bølgje på vatnet (2005:31). I Øygarden kan ein tenkja seg at etter øyane vart
fast knytte til fastlandet, har Bergen på eit vis kome nærare. Det er naturleg å sjå Bergen som
regionalt sentrum i dette området, og at bergensdialekten kan ha spreidd seg utover mot
Øygarden, er ikkje utenkjeleg. Den andre modellen Sandøy (2005:31) skisserer, er hopp
mellom sentrum. I dette tilfellet kan ein då sjå for seg at språkdrag spreier seg frå Bergen til
Straume (som er sentrum på Sotra) og deretter vidare til Rong, som er kommunesentrum i
Øygarden. Dette er modellar som baserer seg på sosial kontakt mellom folk.
3.4.2.3.3 Språksamfunn
Før eg startar å skriva om språksamfunn, er det viktig å presisera at det er skilnad på
endringsprosessen innafor eit språksamfunn og spreiingsprosessen mellom ulike
språksamfunn (Sandøy 2003:212). Eg skal undersøkja endringsprosessen innafor
språksamfunnet Øygarden, men spreiingsprosessen er viktig å ha med, fordi det kan forklara
eller seia noko om årsakene til endring. I Øygarden kan det vera påverknad frå Bergen,
endring grunna tilflytting og nye arbeidsplassar, eller ein kombinasjon.
Øygarden i 1983 og Øygarden i dag er nok ikkje det same språksamfunnet. Det er òg
viktig å ha i tankane at det heilt frå kommunesamanslåinga i 1964 har vore eit samfunn i
endring, og ein kan ikkje venta at desse endringane hadde fått ”fotfeste” allereie i 1983, sjølv
om dei fleste bruene var på plass. Med Rongesundbrua i 1986 var heile Øygarden ferjefritt og
vegsambandet til Bergen eit faktum.
Fordi eg legg vekt på sosiale faktorar når eg skal forklara språkendring og variasjon,
meiner eg det er viktig å finna ut noko om kva for samfunn Øygarden er. Kva er rammene for
språket i dette samfunnet, og korleis har det historisk sett vore?
Eit språksamfunn har ingen eintydig og enkel definisjon, og fleire forskarar har komne
med forslag til definisjonar. Reidun Hernes (2006) skriv at eit språksamfunn er det sosiale
rommet som språkendringane går føre seg i. Ho peikar på at omgrepet er viktig i
34