Da hadde vært litt kult visst vi hadde snakka strilsk om hondra år”

kulturelt og økonomisk dominerer over Øygarden. Det kjem mange tilflyttarar frå Bergen, og
ein kan sjå på det dei har med seg som noko øygardsfolket kan ta imot på ulike måtar.
Strilesamfunnet var stigmatisert tidlegare, og bergensarar og strilar hadde til tider eit anstrengt
forhold. Eg vil tru at noko av dette heng igjen, og at strilane ikkje ville ta imot dei nye
impulsane til samfunnet sitt med opne armar. Det ville vore svært merkverdig om vaksne og
eldre i Øygarden endra talemålet sitt på grunn av denne dominanssituasjonen, men det er
likevel eit faktum at språkdrag med låg prestisje i ein del tilfelle må vika for språkdrag med
høgare prestisje (jf. 3.4.2.3 og 3.4.2.5). Og det talemålet som har høgast prestisje i denne
situasjonen, er vel bergensk. Tradisjonelt sett har prestisje hatt noko å bety for språket, og ser
ein på resultatet av masketestane, viser den bevisste delen at folk i Øygarden trur at andre
vurderer deira dialekt lågt, medan dei sjølve vurderer han høgt. Den underbevisste delen viser
derimot at øygardsfolket vurderer austlandsk og penbergensk svært høgt. Dette vil eg, som
tidlegare nemnt, ikkje drøfta her, då det vert skrive ei eiga masteroppgåve om masketestane i
Øygarden (jf. 6.3.3.1). Eg meiner at Øygarden no går inn i rekkja som indikasjon på at
språkdrag med høg prestisje ikkje alltid vinn fram. Sjølv om det tradisjonelt sett er slik at det
høgare talemålet i byane er det som har høgast prestisje, finst det ein skala imellom. I denne
situasjonen må gatebergensk seiast å ha høgare prestisje enn strilemålet. Då skulle ein tru at
det ville vera naturleg å tolka resultata mine som ei form for gatebergensk (jf. –AR i V05).
Men eg meiner at det generelt ikkje er det som er omtala som gatespråk, som vinn fram. Ein
kan ikkje seia noko om det før det har gått nokre år, og før ein kanskje kan tala om ei faktisk
språkendring (jf. 6.3.3.6).
I intervjua mine seier mange av informantane at dei ikkje synest det gjer noko at
ungdomane ikkje snakkar tradisjonell striledialekt, men det kjem tydeleg fram at det er noko
anna for vaksne og eldre. Dei fleste uttalar at det ikkje er greitt med vaksne og eldre som
endrar på språket sitt og gjer det ”finare”. Altså er dei vaksne både opne for at språkendring er
naturleg, men dei er ikkje opne for at folk som lærte å snakka stril i det homogene
språksamfunnet, no begynner å endra på talemålet. Slik er det heller ikkje teikn til at det er i
Øygarden.
6.3.3.6 Variasjon og endring
I denne oppgåva har eg til tider vore borti to ulike fenomen. Desse er variasjon og endring.
Ein seier gjerne at langtidstilpassing er det som fører til språkendring. På bakgrunn av
påstanden min om at det slett ikkje er sikkert at bergensk overtar (jf. 6.3.3.3), vil eg her
108