Skólaskýrsla 2004 - Verzlunarskóli Íslands

mállýskumun myndast á þremur árum milli stigahúsa í dönsku fjölbýlishúsi en urðu
hér á þúsund árum. Tilgreinið helstu þjóðfélagshætti sem hömluðu myndun
mállýskna hér á landi.
7.–11. Hvernig löguðu Vestur­Íslendingar íslenskuna að umhverfi sínu og hvers vegna laut
hún í lægra haldi fyrir enskunni?
12.–17. Þrír ungir drengir hafa tekið sér frí frá því að lesa undir stúdentspróf og slaka á í
heita pottinum. Þeir ræða saman um það merkilegasta úr námi vetrarins og fyrr en
varir berst talið að málsögu. Þeir telja sig miklar mannvitsbrekkur og tala fjálglega
um eitt og annað. Þeir láta gamminn geisa, grunlausir um að nemandi úr Verzló situr
einnig í pottinum og heyrir hvað þeim fer á milli. Verzlingurinn er fljótur að átta sig
á að þekking þessara drengja ristir ekki djúpt. Grípum niður í samtal þeirra:
Fyrsti: „Þegar ég flyt að heiman ætla ég að fá mér hamstra og nefna þá norrænum nöfnum
eins og Björn, Stein, Brján eða Arnljót.“
Annar: „Ha, er það virkilegt? Mér finnast dýrlinganöfnin miklu flottari, t.d. Georg, Barbara
og Anna. Annars var ég að lesa mjög áhugaverða grein um Star–trek í morgun og þá
sá ég ansi mörg orð sem þýdd eru beint úr ensku, t.d. kalda stríðið, tölva,
snjóstormur og geimskip. Það er alveg meiriháttar gaman að pæla í þessu.“
Þriðji: „Síðan eru önnur sem maður heldur að séu ný en eru í reynd ævaforn en merktu þá
bara eitthvað annað, t.d. sími og þulur. Einhverra hluta vegna finnst mér
bægslagangur alltaf skemmtilegt orð. Þið eruð nokkuð snjallir en samt ekkert á við
fyrsta málfræðinginn. Ef hans hefði ekki notið við er alls óvíst að málið hefði þróast
eins og það gerði því hann lagaði stafrófið okkar eftir gríska stafrófinu. Það var
mikið lán.“
Nú er Verzlingnum nóg boðið og hann yfirgefur pottinn. Hann hefur fundið eina
meinlega villu hjá hverjum drengjanna. Finnið þessar villur og takið fram í hverju
þær eru fólgnar.
18. – 21. Skýrið skyldleika eftirtalinna orða með því að nefna hljóðbreytingarnar:
börur – berjast – óbærilegur
22. – 25. Hverjar eru helstu heimildir um íslensku á árunum 1050 – 1550?
Eddukvæði og Snorra Edda (50%)
26. – 33. Ritið stutta kynningu á eftirfarandi atriðum úr Snorra­Eddu:
Gleipnir
Gangleri
Gimlé
Draupnir
Sæhrímnir
Skaði
Þökk
Vartari
Völuspá
34. – 49. Geyr nú Garmur mjög
fyr Gnipahelli,
festur mun slitna,
en freki renna.
Fjöld veit hún fræða,
fram sé eg lengra,
162