uloga umetnosti i medija u onesposobljavanju osoba sa oštećenjima

osobe, naročito deca, bivaju preterano hvaljena zbog sasvim prosečnih
postignuća. Mada postoje mnogobrojni filmski primeri o
superbogaljima, jedan od filmova koji je osvojio mnoge nagrade
jeste „Moje levo stopalo” 36 . Priča je zasnovana na autobiografiji
pisca i umetnika Kristija Brauna koji je onesposobljavana osoba –
on o njoj govori kao o „odvažnoj maloj priči o jednom bogalju” –
film govori o tome kako je Braun ’prevazišao’ i svoje oštećenje i
siromaštvo radničke klase u Dablinu tridesetih godina dvadesetog
veka, i postao nacionalno priznat kao umetnik, pisac i pesnik. Upada
u oči to da je, iako je film bio odlična prilika da ulogu Brauna
dobije neko od glumaca koji su onesposobljavane osobe, nju dobio
Danijel Dej Luis – glumac koji nema oštećenja. Nažalost, to je
uobičajena politika u svetu filma, delom i zbog činjenice da većina
dramskih škola i koledža nema upisanih onesposobljavanih
studenata za profesiju glumca. Od četrnaest glumaca u kategoriji
najboljeg glumca/glumice proglašenim zbog uloga u filmovima
koji se bave tematikom onesposobljenosti samo je jedna dobitnica,
Marli Martin u filmu „Deca manjeg Boga” – o odnosu gluve žene i
profesora bez oštećenja u školi za gluve osobe – imala oštećenje
prikazano u filmu. Ironično, iako je film o gluvim ljudima i
zajednici gluvih ljudi, nepristupačan je za govornike/ce znakovnog
jezika. Način na koji je film sniman bio je takav da se mnogi
36 Naslov filma „My Left Foot” preveden je na srpski kao „Moje levo stopalo”.
Istoimeni autobiografski roman objavljen je 2011. godine na srpskom jeziku pod
naslovom „Moja leva noga” u izdanju IK „Prometej” iz Novog Sada i Centra
„Živeti uspravno” u mom prevodu, zbog ravnopravnog pristupa svima onima
koji pišu, slikaju i druge radnje i poslove obavljaju nogama. Tragom ovog
autora danas postoje udruženja slikara i slikarki koji slikaju desnom ili levom
nogom. (Prim. prir.)
61