Číslo 1 - Slavistický ústav Jána Stanislava SAV

SLAVICA SLOVACA • ROÈNÍK 39 • 2004 • ÈÍSLO 1RYSZARD GRZESIK *Piêædziesiêciolecie Instytutu Slawistyki PANGRZESIK, R.: The Fifty Years of the Intitute of Slavonic Studies of PAN. Slavica Slovaca, 39, No. 1, pp. 73-76.(Bratislava)The contribution reports on the history of one of the most significant research centres for Slavonic studies inPoland. It contains information on research aims of the institute, on current projects as well as on the most importantresults accomplished during the fifty years of its existence.Institute of Slavonic Studies of PAN. Fifty years of existence. Presentation of the institute. Research projects of theinstitute.W 1954 r. z inicjatywy prof. Zdzis³awa Stiebera powsta³ w Warszawie Zak³ad S³owianoznawstwaPAN, przekszta³cony nastêpnie w 1977 r. w Instytut S³owianoznawstwa PAN, dzisiajInstytut Slawistyki (ISl PAN). Pocz¹tkowo skupia³ on kilka placówek jêzykoznawczych. W 1955r. w³¹czono w jego strukturê poznañsk¹ redakcjê S³ownika staro¿ytnoœci s³owiañskich, którautworzy³a Pracowniê (obecnie Zak³ad) Wczesnej Historii S³owiañszczyzny, a w 1957 r. przeniesionepracownie filologiczne z Instytutu Polsko-Radzieckiego w Warszawie. W ten sposób ukszta³towa³ysiê trzy dziedziny badawcze, obecne w dzia³alnoœci placówki: jêzykoznawstwo s³owiañskie,literaturoznawstwo oraz historia S³owiañszczyzny w najwczeœniejszym okresie dziejów. DyrektoramiInstytutu byli profesorowie: Zdzis³aw Stieber (1954 – 1973), Janusz Siatkowski (1973 –1982), Mieczys³aw Basaj (1982 – 1990), Ewa Rzetelska-Feleszko (1990 – 1996), Kwiryna Handke(1996 – 1999), a od 1999 r. jest nim Zbigniew Greñ. Placówki ISl PAN mieszcz¹ siê w Warszawie,Krakowie i Poznaniu.Badania jêzykoznawcze prowadzone w ISl PAN mo¿na podzieliæ na badania teoretycznenad sk³adni¹ oraz funkcjami semantyczno-sk³adniowymi przypadków w jêzykach s³owiañskichoraz badania nad poszczególnymi jêzykami s³owiañskimi i ich histori¹. W ramach studiów naddziejami jêzyków s³owiañskich przygotowuje siê S³ownik pras³owiañski (w krakowskiej PracowniJêzyka pras³owiañskiego kierowanej przez prof. Wies³awa Borysia), bada s³owiañskieprzek³ady Biblii (prof. Irena Kwilecka z Poznania), wydaje S³ownik polsko-³aciñski Bart³omiejaz Bydgoszczy (doc. El¿bieta Kêdelska z poznañskiej Pracowni Jêzyków Zachodnios³owiañskich),bada siê równie¿ pras³owiañskie abstrakta. Szczególnym zainteresowaniem badaczy Instytutucieszy siê S³owiañszczyzna pó³nocno-zachodnia, poczynaj¹c od kaszubszczyzny i jej stosunkudo literackiej polszczyzny. Owocem tych zainteresowañ by³ wydawany w latach siedemdziesi¹tychXX w. Atlas Jêzykowy Kaszubszczyzny, obecnie zaœ trwa publikacja pracy W. Borysiai H. Popowskiej-Taborskiej, S³ownik etymologiczny kaszubszczyzny, t. 1, Warszawa 1994, t. 4obejmuj¹cy litery P-S ukaza³ siê w roku 2002. Równolegle w Pracowni Jêzyków Zachodnios³owiañskichw Poznaniu opracowuje siê S³ownik gwarowy tzw. S³owiñców kaszubskich, t. 1: A-C,red. prof. Zenon Sobierajski (UAM), Warszawa 1997 - dot¹d ukaza³ siê tylko tom 1.Badania nad Pomorzem skupione s¹ w Pracowni Onomastyki S³owiañskiej kierowanej przezprof. E. Rzetelsk¹-Feleszko. Analizuje siê w niej dawne nazwy na Pomorzu Zachodnim, które s¹jedynym Ÿród³em do rekonstrukcji wymar³ych miejscowych dialektów. Zainteresowaniami objêtotak¿e nazwy rzek prawobrze¿nego Mazowsza, a z drugiej strony stan wspó³czesnej polszczyzny na*dr Ryszard Grzesik, Instytut S³owianoznawstwa PAN w Poznaniu, 60-814 Poznañ, ul. Zwierzyniecka 20.73