Pokaż treść! - Śląska Biblioteka Cyfrowa

Artur DudaUniwersytet im. Miko³aja KopernikaToruñEksperymenty z przestrzeni¹w teatrze realnoœci 1W teatrze realnoœci, który rozwija siê szczególnie dynamicznie od momentuprze³omu performatywnego w latach 60. XX wieku, mamy do czynieniaz prób¹ zasadniczej kontestacji teatru iluzji wyrastaj¹cego z konwencjiw³oskiej sceny pude³kowej i dominuj¹cego w Europie w ostatnich kilku wiekach.Teatr realnoœci cechuje d¹¿enie do przesuwania granic miêdzy ¿ywio-³em realnoœci i iluzyjnoœci w spektaklu teatralnym, a w sferze przestrzenipodejmowanie ró¿norodnych prób dekonstrukcji, destrukcji i zast¹pieniainnymi modelami przestrzennymi tradycyjnej sceny pude³kowej. Wszystkoto w myœl zasady „przez realnoœæ do prawdy (o œwiecie i cz³owieku)”. Rzeczywistaprzestrzeñ odgrywa w teatrze realnoœci nie tylko rolê noœnika znaków,nie tylko gra ró¿ne przestrzenie fikcyjne, zmieniaj¹ce siê w zale¿noœciod ¿yczeñ re¿ysera i dzia³añ scenografa, jak dzieje siê to w „pudle iluzji”tradycyjnego teatru, lecz zaznacza ponadto, a mo¿e przede wszystkim sw¹realnoœæ w sferze materialnoœci, jakoœci odbieranych wszystkimi zmys³ami,narzêdziowej u¿ytecznoœci i performatywnoœci.W pewnym sensie zatem twórcy teatru realnoœci wyci¹gaj¹ wnioskiz kryzysu sceny pude³kowej jako charakterystycznej dla cywilizacji zachodniejprzestrzeni reprezentacji, która ma swój odpowiednik w filozoficznej1Pogl¹dy na temat nie tylko eksperymentów z przestrzeni¹ w teatrze realnoœci, aletak¿e relacji miêdzy przestrzeni¹ realn¹ i teatraln¹, sposobów kontestacji w³oskiej scenypude³kowej i wachlarza przestrzeni wykorzystywanych przez wspó³czesnych twórcówteatralnych przedstawi³em w ostatnim rozdziale ksi¹¿ki mojego autorstwa Teatr realnoœci.O iluzji i realnoœci w teatrze wspó³czesnym. Gdañsk 2006.18 Przestrzenie...