Pokaż treść! - Śląska Biblioteka Cyfrowa

400 Czêœæ trzecia: Wieloœæ przestrzeni wspó³czesnego teatrudlatego, ¿e francuska tradycja uprawiania teatru na ulicy nauczy³a ich ³atwegowchodzenia w interakcje z wykonawcami spektakli).Dla mnie wymowa tego spektaklu oraz nawi¹zania do historycznych ju¿przedstawieñ teatru buntu (The Brig — zwracanie siê do widzów za poœrednictwemnumerów jako imion w³asnych i bezosobowy sposób ich traktowania,a tak¿e centralna stra¿nica podobna do wie¿y z Money tower The LivingTheatre) by³y oczywiste. I z przera¿eniem patrzy³am, jak ³atwo mo¿na zniewoliæca³kiem spor¹ grupê ludzi (oko³o 60 osób), która nie chcia³a siê zupe³niebroniæ przed tym zniewoleniem. Mo¿e dlatego, ¿e by³ to tylko teatr?Chocia¿ by³ to tylko teatr?Nie podejmujê siê udzieliæ jednoznacznej odpowiedzi na tytu³owe pytanie.Klêska (a mo¿e i nie?) spektaklu Strefy Ciszy pokazuje bardzo dobitnie,jakim przewartoœciowaniom uleg³ teatr, który u swych pocz¹tków pragn¹³stan¹æ wœród ludzi, na agorze i zabraæ g³os w istotnej dla spo³ecznoœci sprawie.W przestrzeni miejskiej nie ma ju¿ agory, teatr uliczny sta³ siê plenerow¹rozrywk¹ klasy œredniej, bo sam siê tak traktuje i tak traktuj¹ go widzowie.Jeœli nawet chce jeszcze zabieraæ g³os w wa¿nych dla spo³ecznoœci sprawach,robi to coraz czêœciej jêzykiem karnawa³owej zabawy. I nic dziwnego,¿e trudno zrozumieæ, o co te¿ mo¿e mu chodziæ. Ulica sta³a siê obecnie miejscem„antyteatralnym”, jej w³asna spektaklowoœæ jest w stanie skuteczniewyt³umiæ akcjê teatraln¹, agora jest ca³kiem gdzie indziej, a widza nikt ju¿chyba nie chce „przy³apywaæ”, woli zaprosiæ, czy wrêcz „zakontraktowaæ”biletem.Nie jestem przeciwniczk¹ teatru na ulicy (ten obecnie uto¿samia siêz wystêpami ulicznych klaunów, ¿onglerów czy „¿ywych pos¹gów”), czyw³aœciwiej by³oby powiedzieæ „teatru w przestrzeniach otwartych”, wrêczprzeciwnie, bardzo go lubiê. Myœlê jednak, ¿e pora go odmitologizowaæ,zapomnieæ o kalkach myœlowych, które ka¿¹ pisaæ o teatrze „demokratycznym”,wspólnotowym, wychodz¹cym ku ludziom, zagarniaj¹cym ca³¹ miejsk¹przestrzeñ. Bo zmieni³ siê i teatr, i œwiat wokó³ niego.Smutnym podzwonnym dla alternatywnego teatru na ulicy mo¿e byæzdanie Paw³a Szkotaka, lidera Biura Podró¿y, re¿ysera spektakli takich jakGiordano czy Carmen Funebre. Zapytany, w kontekœcie negocjacji z cenzur¹w Iranie dotycz¹cych grania Œwiniopolis, czy wyobra¿a sobie powrót czasówcenzury w Polsce, Szkotak odpowiedzia³: „[...] Jeœli by wróci³y, to trzeba bysiêgn¹æ po znacznie bardziej radykalne œrodki ni¿ spektakl teatralny” 30 .30Biuro Podró¿y w Iranie. „Pyrania” [Dodatek do „Gazety Wyborczej”, Poznañ],20.10.2006.