1Tz4Pwy
1Tz4Pwy
1Tz4Pwy
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
də Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyası əsasında qaldırılan və eyni<br />
zamanda Avropa Sosial Xartiyası tərəfindən tənzimlənən müəyyən məsələlərin təfsir olunması üçün<br />
ratifikasiyanın vacib olmaması qənaətinə gəlmişdirlər. 355<br />
8.2. İqtisadi hüquqlar<br />
Bu bölmədə iqtisadi hüquqlara, o cümlədən, əmək bazarına çıxmaq və iş yerində bərabər rəftar hüquqlarına<br />
diqqət yetirilir. Adətən əmək bazarına çıxış imkanları əlaqədar şəxsin hüquqi statusundan asılıdır. Lakin<br />
əlaqədar şəxs istər qanuni əsaslarla, istərsə də qanunsuz işləməyə başladığı andan onun əsas əmək<br />
hüquqlarına hörmətlə yanaşmaq lazımdır. Eyni zamanda, hüquqi vəziyyətlərindən asılı olmayaraq işçilər<br />
gördükləri işə görə ödəniş əldə etmək hüququna malikdirlər.<br />
Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasına əsasən iqtisadi və sosial hüquqlar köləliyin və məcburi əməyin<br />
qadağan olunmasını (4-cü maddə) və yığıncaqlar və birləşmək azadlığını (11-ci maddə) çıxmaq şərti ilə<br />
birmənalı təmin olunmur.<br />
Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi bu sahəyə aid işlər sırasında, əcnəbiyə müəyyən peşə ilə əlaqədar təlimdə<br />
iştirak etmək icazəsi verilsə də sonra bu peşə üzrə işləmək hüququ ilə bağlı rədd cavabının verilməsinə aid bir<br />
vəziyyətə baxmışdır.<br />
Misal: Biqayevanın Yunanıstana qarşı işində 356 Rusiya vətəndaşına sonradan Yunanıstanın Vəkillər<br />
Kollegiyasında işləmək məqsədi ilə 18 aylıq təlimdə iştirak etmək icazəsi verilmişdir. Təlimlər başa çatdıqdan<br />
sonra Vəkillər Kollegiyası onun Yunanıstan vətəndaşı olmamasını əsas gətirərək Kollegiyada işləmək üçün<br />
imtahanlarda iştirak etməsinə icazə verməmişdir. Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi qeyd etmişdir ki,<br />
Vəkillər Kollegiyası iddiaçının müvafiq təlim kurslarını bitirdikdən sonra imtahanda iştirak etməsinə icazə<br />
verməyəcəyini əvvəldən bilsə də onun təlimdə iştirakına icazə vermişdir. Bununla əlaqədar olaraq Məhkəmə<br />
müəyyən etmişdir ki, belə bir davranışda heç bir ardıcıllıq olmamaqla yanaşı, bununla iddiaçıya həm<br />
şəxsiyyət, həm də işçi baxımından hörmətsizlik nümayiş etdirildiyindən bu Avropa İnsan Hüquqları<br />
Konvensiyasının 8-ci maddəsinin mənası çərçivəsində onun şəxsi həyatına qanunsuz müdaxilə hesab<br />
olunmuşdur. Lakin Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi əcnəbilərə vəkil peşəsi ilə məşğul olmaq icazəsinin<br />
verilməməsini diskriminativ hesab etməmişdir.<br />
Avropa Sosial Xartiyasına əsasən bu Xartiyanın 18-ci maddəsi Xartiyaya qoşulmuş digər tərəflərin ərazisində<br />
gəlir gətirən fəaliyyətlə məşğul olmaq hüququnu nəzərdə tutur. Bu maddənin müddəaları işləmək məqsədi ilə<br />
ölkə ərazisinə gəlmək məsələsini tənzimləmir və müəyyən mənada qadağanedici deyil, səlahiyyətvericidir.<br />
Lakin bu maddə əmək icazəsi ilə bağlı rüsumların çox yüksək olmaması; 357 əmək və yaşayış icazələrinin vahid<br />
müraciət etmə prosedurları əsasında və həddindən artıq yüksək rüsumlar və xərclər ödənilmədən əldə<br />
olunması; 358 verilmiş hər bir əmək icazəsinin ərazi və/və ya peşə baxımından həddindən artıq məhdudlaşdırıcı<br />
olmaması; 359 və əlaqədar şəxsə başqa iş tapmaq üçün vaxt vermək məqsədi ilə onun iş yerini itirməsi<br />
nəticəsində avtomatik olaraq və təxirə salınmadan yaşayış icazəsinin ləğv edilməməsinin nəzərdə tutulması 360<br />
tələb olunur.<br />
Avropa Sosial Xartiyasının 19-cu maddəsi əməkçi miqrantı digər tərəfin ərazisində dəstəkləyən genişçeşidli<br />
müddəaları özündə əks etdirsə də onların həmin ərazidə qanuni sürətdə olması şərtini nəzərdə tutur (lakin<br />
buna baxmayaraq, Xartiyanın 19(8)-ci maddəsinə aid təfərrüatlarla əlaqədar fəsil 3-ə baxın).<br />
355 Dəmirin və Baykaranın Türkiyəyə qarşı (Demir and Baykara v. Turkey) [GC] Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsindəki 34503/97 saylı,<br />
12 noyabr 2008-ci il tarixli işinin 85, 86-cı paraqrafları. Bu sahədə tətbiq edilən müvafiq beynəlxalq hüquqi sənədlərə aid digər misallar<br />
"İqtisadi, mədəni və sosial hüquqlar haqqında" Beynəlxalq Paktdan, BMT-nin əməkçi miqranlara aid Konvensiyasından və BƏT-in 142<br />
saylı Konvensiyasından ibarətdir.<br />
356 Biqayevanın Yunanıstana qarşı (Bigaeva v. Greece) Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsindəki 26713/05 saylı, 28 may 2009-cu il<br />
tarixli işi.<br />
357<br />
Sosial Hüquqlar üzrə Avropa Komitəsinin XVII-2 Yekunları, İspaniya, 18(1)-ci maddə.<br />
358<br />
Sosial Hüquqlar üzrə Avropa Komitəsinin XVII-2 Yekunları, Almaniya, 18(2)-ci maddə.<br />
359<br />
Sosial Hüquqlar üzrə Avropa Komitəsinin V Yekunları, Almaniya, 18(3)-cü maddə.<br />
360<br />
Sosial Hüquqlar üzrə Avropa Komitəsinin XVII-2 Yekunları, Finlandiya, 18(3)-cü maddə.<br />
131
Change language