1Tz4Pwy

Sığınacaq, Sərhəd və İmmiqrasiya Məsələlərinə dair Avropa Qanunvericiliyi üzrə Vəsait
Misal: Kuriçin Sloveniyaya qarşı işində 73 Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi bu ölkədə daimi yaşayan lakin
altı ay ərzində Sloveniya vətəndaşlığı üçün müraciət etməmiş keçmiş Yuqoslaviya vətəndaşlarının
Sloveniyanın daimi yaşayış icazəsi olanlar reyestrindən "silinməsi" məsələsinə baxmışdır. Bu cür
"silinmənin" fəsadları vətəndaşsızlıq hallarının artmasından və ya ölkə sakinlərinin bir qisminin burada
yaşamaq hüququnu itirməsindən ibarət idi. 74 Bununla belə, keçmiş Yuqoslaviya respublikalarının vətəndaşı
olmayan şəxslərlə bu cür rəftar olunmurdu.
Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi xüsusən də Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının 8-ci maddəsinə
zidd olaraq daimi yaşayış icazəsi olanlar reyestrindən "silinmiş" iddiaçılar kimi uzunmüddətli miqrantların
işi ilə əlaqədar şəxsi həyat və ailə həyatına səmərəli şəkildə hörmətlə yanaşma məsələsindən irəli gələn
öhdəliklərin vacibliyini xüsusilə vurğulamışdır. Eyni zamanda, Məhkəmə müəyyən etmişdir ki, keçmiş
Yuqoslaviyanın vətəndaşı olmamış və əvvəllər həmin ölkənin vətəndaşı olmuş əcnəbilərlə fərqli rəftar
Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının 8-ci maddəsi ilə birlikdə 14-cü maddəsini pozmaqla ayrı-seçkilik
halının əsasını təşkil edir.
"Avropa Şurasının təsis edilməsi haqqında" 1955-ci il Avropa Konvensiyası bütün üzv dövlətlərdə yaşayan və
yalnız bu Konvensiyaya qoşulmuş dövlətlərin vətəndaşı olan uzunmüddətli yaşayış icazəsi olanlara müfəssəl
statusun verilməsini nəzərdə tutur.
2.7. Türkiyə vətəndaşları
1963-cü ildə imzalanmış Ankara Sazişi və bu Sazişə dair 1970-ci il tarixli Əlavə Protokol o zamankı Avropa
İqtisadi Birliyinə qoşulması kontekstində Türkiyənin Birliklə ticarət və iqtisadi əlaqələrini gücləndirirdi. Sazişlə
əlaqədar Avropa Ədalət Məhkəməsi, sonralar isə Avropa İttifaqının Ədalət Məhkəməsi tərəfindən 40-dan çox
qərar qəbul edilmişdir. Buraya Əməkdaşlıq Şurasının qəbul etdiyi və Avropa İttifaqının üzv dövlətlərindəki bir
çox Türkiyə vətəndaşının status ilə bağlı qərarları da əlavə etmək olar. Avropa İttifaqının üzv dövlətinə gəlmək
və ya burada yaşamaq baxımından bu Saziş Türkiyə vətəndaşlarına hər hansı əlahiddə hüquqlar verməsə də
Avropa İttifaqının üzv dövlətində fərdi əmək fəaliyyəti ilə məşğul olan və ya xidmətlər göstərən Türkiyə
vətəndaşlarına Əlavə Protokolun 41-ci "status-kvo" maddəsindən faydalanmaq imkanı verir. Bu maddə
sözügedən Sazişin qüvvəyə mindiyi zaman tərəfdar dövlətlərin Türkiyə vətəndaşlarına qarşı tətbiq etdiyi
prosessual və maddi tələblərdən başqa yeni və daha ciddi tələblərin tətbiqini qadağan edir. 75 Bu hüquqlar
xidmətlərin göstərilməsindən fərqli sahələrdə çalışmaq niyyətində olan Türkiyə vətəndaşlarına şamil
olunmur. 76
Misal: Türkiyədə fəaliyyət göstərən türk şirkətləri tərəfindən Almaniyaya yük maşınları sürmək üçün işə
götürülmüş türk sürücülərinə tətbiq edilən tələblər müxtəlif işlər əsasında nəzərdən keçirilmişdir. Beləliklə,
bu işlər türk şirkətlərinin Avropa İttifaqının üzv dövlətlərində sərbəst şəkildə xidmət göstərmək hüququ ilə
əlaqədar idi. Abatayın işi 77 ilə əlaqədar Avropa Ədalət Məhkəməsi müəyyən etmişdir ki, Almaniya onun
ərazisində xidmətlər göstərmək niyyətində olan Türkiyə vətəndaşlarına qarşı iş icazəsi əldə etmək tələbini
tətbiq etməməlidir (əgər belə bir icazə "status-kvo" müddəası qüvvəyə mindiyi zaman artıq tələb
olunmurdusa).
73 Kuriçin və başqalarının Sloveniyaya qarşı (Kurić and Others v. Slovenia) [GC] Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsindəki 26828/06
saylı, 26 iyun 2012-ci il tarixli işi.
74
Sloveniya Avropa Şurasının "Dövlətin varisliyi ilə əlaqədar vətəndaşsızlıq hallarının yaranmaması haqqında" 2006-cı il tarixli
Konvensiyasına qoşulmayıb.
75 Kraliçanın Əbdülnəsir Savasın xeyrinə və Daxili İşlər Departamentinin Dövlət katibinə qarşı (The Queen v. Secretary of State for the
Home Department, ex parteAbdulnasir Savas), həmçinin Kraliçanın, Vəli Tumun və Mehmet Darinin Daxili İşlər Departamentinin Dövlət
katibinə qarşı (The Queen, Veli Tum and Mehmet Dari v. Secretary of State for the Home Department) Avropa Ədalət Məhkəməsindəki
müvafiq olaraq C-37/98 [2000] ECR I-02927, C-16/05 [2007] ECR I-07415 saylı, 11 may 2000-ci il və 20 sentyabr 2007-ci il tarixli işləri,
eyni zamanda, Oğuzun Daxili İşlər Departamentinin Dövlət katibinə qarşı (Oguz v.Secretary of State for the Home Department) Avropa
ittifaqı Ədalət Məhkəməsindəki C-186/10 saylı, 21 iyul 2011-ci il tarixli işi.
76 Leyla Ecem Demirkanın Almaniyaya qarşı Avropa İttifaqı Ədalət Məhkəməsindəki C-221/11 saylı (Leyla Ecem Demirkan v.
Bundesrepublik Deutschland), 24 sentyabr 2013-cü il tarixli işi.
77 Eran Abatayın və başqalarının və Nadi Şahinin Bundesanstalt für Arbeit-ə qarşı (Eran Abatay and Others and Nadi Sahinv.Bundesanstalt
für Arbeit) Avropa Ədalət Məhkəməsindəki C-317/01 və C-369/01 [2003] ECR I-12301 saylı, 21 oktyabr 2003-cü il tarixli birgə işləri.
40