1Tz4Pwy

Sığınacaq, Sərhəd və İmmiqrasiya Məsələlərinə dair Avropa Qanunvericiliyi üzrə Vəsait
MÜNDƏRİCAT
ÖN SÖZ ................................................................................................................................................................................. 5
İXTİSARLAR ........................................................................................................................................................................... 9
VƏSAİTLƏ ÜMUMİ TANIŞLIQ .............................................................................................................................................. 11
Avropa Şurası ................................................................................................................................................................ 14
Avropa İttifaqı ............................................................................................................................................................... 15
Avropa İttifaqının Fundamental Hüquqlar Xartiyası ..................................................................................................... 17
Avropa İttifaqının Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasına qoşulması məsələsi ......................................................... 18
1. ƏRAZİYƏ BURAXILMA VƏ MÜVAFİQ PROSEDURLARDAN İSTİFADƏ .............................................................................. 21
Giriş ............................................................................................................................................................................... 22
1.1. Şengen viza rejimi .............................................................................................................................................. 23
1.2. İcazəsiz gəlmənin qarşısının alınması ................................................................................................................ 24
1.3. Ölkə ərazisinə girişə qadağa və Şengen xəbərdarlıqları .................................................................................... 25
1.4. Sərhəd yoxlamaları ............................................................................................................................................ 27
1.5. Tranzit zonaları .................................................................................................................................................. 27
1.6. Sığınacaq axtaranlar .......................................................................................................................................... 28
1.7. Dəniz yolu ilə buraxılmama ............................................................................................................................... 29
1.8. Hüquqi müdafiə vasitələri ................................................................................................................................. 30
2. STATUS VƏ ƏLAQƏDAR SƏNƏDLƏR ............................................................................................................................... 32
Giriş ............................................................................................................................................................................... 33
2.1. Sığınacaq axtaranlar .......................................................................................................................................... 34
2.2. Qaçqın statusu verilmiş şəxslər və əlavə himayə ehtiyacı olan şəxslər ............................................................. 35
2.3. İnsan alveri və xüsusilə istismaredici əmək şəraitinin qurbanları ..................................................................... 35
2.4. 39 saylı Qaydanın müvəqqəti tədbirləri ilə əhatə olunan şəxslər ..................................................................... 36
2.5. Qeyri-qanuni vəziyyətdə olan miqrantlar .......................................................................................................... 37
2.6. Uzunmüddətli yaşayış icazəsi olanlar ................................................................................................................ 39
2.7. Türkiyə vətəndaşları .......................................................................................................................................... 40
2.8. Avropa İqtisadi Zonası və ya İsveçrə vətəndaşlarının ailə üzvləri olan üçüncü ölkə vətəndaşları ..................... 42
2.9. Vətəndaşlığı olmayan şəxslər və vətəndaşlığın və ya sənədlərin itirilməsi ....................................................... 42
3. SIĞINACAĞIN MÜƏYYƏNLƏŞDİRİLMƏSİ VƏ ÇIXARILMANI QADAĞAN EDƏN HALLAR: ƏSAS MƏQAMLAR ................... 45
Giriş ........................................................................................................................................................................... 47
3.1. Sığınacaq hüququ və məcburi geri qaytarmamaq prinsipi ................................................................................ 47
3.1.1. Avropa İttifaqı qanunvericiliyinə əsasən riskin xarakteri ..................................................................... 49
3.1.2. Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasına əsasən riskin xarakteri ......................................................... 51
3.1.3. Riskin qiymətləndirilməsi ..................................................................................................................... 54
3.1.4. Himayənin kafiliyi ................................................................................................................................. 56
3.1.5. Ölkədaxili yerdəyişmə .......................................................................................................................... 58
3.1.6. Başqa bir ölkədə himayə ...................................................................................................................... 58
3.1.7. Beynəlxalq himayə statusunun ləğv edilməsi....................................................................................... 60
3.1.8. Beynəlxalq himayə statusunun itirilməsi ............................................................................................. 61
3.2. Kollektiv çıxarılma .............................................................................................................................................. 61
3.3. Digər insan hüquqları əsasında çıxarılmanı qadağan edən hallar ..................................................................... 63
3.4. Çıxarılmadan yüksək dərəcəli müdafiəyə malik üçüncü ölkə vətəndaşları........................................................ 64
3.4.1. Uzunmüddətli yaşayış icazəsi olanlar ................................................................................................... 64
3.4.2. Avropa İqtisadi Zonası və İsveçrə vətəndaşlarının ailə üzvləri olan üçüncü ölkə vətəndaşları ............ 64
3.4.3. Türkiyə vətəndaşları ............................................................................................................................. 65
4. SIĞINACAQ VƏ GERİ QAYTARILMA İŞLƏRİNDƏ PROSEDUR TƏMİNATLARI VƏ HÜQUQİ DƏSTƏK ................................. 68
Giriş ............................................................................................................................................................................... 69
4.1. Sığınacaq prosedurları ....................................................................................................................................... 69
4.1.1. Müsahibə, yoxlama proseduru və ilkin qərar qəbuletmə .................................................................... 69
4.1.2. Səmərəli hüquqi müdafiə vasitələri hüququ ........................................................................................ 71
4.1.3. Avtomatik təxirə salma gücünə malik şikayətlər .................................................................................. 73
6