1Tz4Pwy

Sığınacaq, Sərhəd və İmmiqrasiya Məsələlərinə dair Avropa Qanunvericiliyi üzrə Vəsait
“Qaçqınların statusu haqqında” Konvensiyanın 22(1)-ci maddəsi və Avropa İttifaqının sığınacaq qanunvericiliyi
sığınacaq üçün müraciət etmiş, həmçinin qaçqın statusu əldə etmiş və ya əlavə himayə ilə təmin olunmuş
şəxslərin uşaqlarının təhsil hüququnu nəzərdə tutur. 393
Uzunmüddətli yaşayış icazəsi Direktivi əsasında uzunmüddətli yaşayış icazəsi olanlar kimi tanınmış üçüncü ölkə
vətəndaşları (bölmə 2.7-ə baxın) təhsil, peşə təhsili və təhsil qrantları almaq, həmçinin ixtisasın tanınması ilə
əlaqədar Avropa İttifaqına üzv olan dövlətin vətəndaşları ilə bərabər rəftar hüququna malikdirlər (11-ci
maddə). Eyni zamanda, onlar təhsil və peşə təhsili almaq məqsədi ilə Avropa İttifaqının başqa üzv dövlətinə
köçmək hüququna da malikdirlər (14-cü maddə).
8.4. Yaşayış yeri hüququ
Münasib yaşayış yeri ilə təmin olunma hüququ "İqtisadi, sosial və mədəni hüquqlar haqqında" Beynəlxalq
Paktın 11-ci maddəsi ilə müəyyən edilmiş hər kəsin münasib yaşayış standartlarına malik olma hüququnun bir
hissəsidir.
Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasına əsasən yaşayış yeri hüququ nəzərdə tutulmasa da sadəcə olaraq
yaşayış yerinə hörmət hüququ təmin olunur. 394 İmmiqrasiya nəzarəti kontekstində şəxsin öz yaşayış yerindən
istifadə etmək hüququ Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinə təqdim olunmuş bir neçə işin əsas mövzusu kimi
nəzərdən keçirilmişdir.
Misal: Qillounun Birləşmiş Krallığa qarşı işində 395 Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi uzun müddət xaricdə
işləmiş Britaniyalı cütlüyə yaşayış icazəsi üçün rədd cavabının verilməsi nəticəsində onların Qernsidə 20 il
bundan əvvəl tikdikləri evə qayıdaraq yaşamaq imkanından məhrum edilməsini 8-ci maddənin pozulması
kimi qiymətləndirmişdir.
Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasında yaşayış yeri hüququ nəzərdə tutulmasa da Avropa İnsan Hüquqları
Məhkəməsi qanunla tələb olunmasına baxmayaraq üzv dövlətlərin sığınacaqla təmin etməmələri ilə bağlı
işlərə baxaraq ən ağır hallarda rədd cavabının verilməsinin Konvensiyanın qeyri-insani və ləyaqəti alçaldan
rəftarı qadağan edən 3-cü maddəsinin pozulmasına dəlalət edən ciddi bir xəta olduğunu müəyyən etmişdir.
Misal: M.S.S.-in Belçika və Yunanıstana qarşı işində 396 Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi Yunanıstanın
sığınacaq axtaranlar üçün Avropa İttifaqı qanunvericiliyindən irəli gələn münasib normalar nəzərdə tutmaq
öhdəliklərinə əməl etməməsi nəticəsində iddiaçının çarəsiz vəziyyətə düşməsinin Avropa İnsan Hüquqları
Konvensiyasının 3-cü maddəsinin pozulmasına dəlalət edən bir həddə çatdığını müəyyən etmişdir.
Eyni zamanda, Məhkəmə üzv dövlətlərin öz ərazilərinə buraxmaq üçün şərtlər tətbiq etmək hüququna
müdaxilə etməmək üçün, o cümlədən, yeni gəlmiş miqrantların dövlət tərəfindən mənzillə təmin olunma
sistemindən xaric edilməsi ilə əlaqədar vəziyyətlərlə bağlı zəruri ehtiyatlılıq nümayiş etdirmişdir.
Misal: Bahın Birləşmiş Krallığa qarşı işi 397 ailənin yenidən birləşməsi üçün yenicə dövlət ərazisinə buraxılmış
14 yaşlı oğlunun dövlət fondlarına müraciət etməməsi ilə bağlı miqrasiya şərti irəli sürüldüyündən onun və
anasının mənzillə təmin olunması məsələsinə növbədənkənar baxmaq müraciətinə rədd cavabının
verilməsi ilə əlaqədar idi. İddiaçı təcili tələb olunan mənzillə təmin edilmə müraciətinə rədd cavabının
verilməsinin diskriminativ xarakter daşıdığını iddia edirdi. Lakin Məhkəmə bu şikayət ərizəsini təmin
etməmişdir. O iddiaçının oğlunun Birləşmiş Krallığa gəlmək icazəsinin dövlət fondlarına müraciət etmək
393
Sığınacaq axtaranlarla bağlı informasiya üçün Qəbuletmə şərtləri Direktivinin (2013/33/EU) 14-cü maddəsinə, OJ 2013 L 180/96,
qaçqınlarla və əlavə himayə statusu əldə etmiş şəxslərlə bağlı informasiya əldə etmək üçün isə Təsnif etmə Direktivinin (Qualification
Directive) (2011/95/EU) 27-ci maddəsinə baxın, OJ 2011 L 337/9.
394 Çapmanın Birləşmiş Krallığa qarşı (Chapman v. the United Kingdom) [GC] Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsindəki 27238/95 saylı, 18
yanvar 2001-ci il tarixli işi.
395 Qillounun Birləşmiş Krallığa qarşı (Gillow v. the United Kingdom) Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsindəki 9063/80 saylı, 24 noyabr
1986-cı il tarixli işinin 55-58-ci paraqrafları.
396 M.S.S.-in Belçika və Yunanıstana qarşı (M.S.S. v. Belgium and Greece) [GC] Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsindəki 30696/09
saylı, 21 yanvar 2011-ci il tarixli işi
397 Bahın Birləşmiş Krallığa qarşı (Bah v. the United Kingdom) Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsindəki 56328/07 saylı, 27 sentyabr
2011-ci il tarixli işi.
140