1Tz4Pwy
1Tz4Pwy
1Tz4Pwy
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Sığınacaq, Sərhəd və İmmiqrasiya Məsələlərinə dair Avropa Qanunvericiliyi üzrə Vəsait<br />
Misal: Salah Şeexin Hollandiyaya qarşı işində 107 Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi Somalidə azlıq təşkil<br />
edən bir klanın üzvlərinin qadağan olunmuş, ləyaqəti alçaldan rəftardan ibarət riskin "hədəf qrupuna" aid<br />
olduğunu müəyyən etmişdir. İşlə bağlı müvafiq məsələ iddiaçının həmin ölkədə müdafiə olunmaq və<br />
keçmişdə ona qarşı törədilmiş əməllərə görə kompensasiya əldə etmək imkanlarının mövcud olubolmamasından<br />
ibarət idi. Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi iddiaçının Somalini tərk etdiyi vaxtlardan<br />
etibarən orada yaxşıya doğru əhəmiyyətli dəyişikliklərin baş vermədiyini nəzərə alaraq onun bu cür<br />
müdafiə və ya təzminatla təmin olunmaq iqtidarında olmadığını hesab etmişdir. İddiaçı və onun ailəsi<br />
Somalidə azlıq təşkil edən bir qrupa mənsub olduğundan "xüsusi" bir hədəfə götürülmüşdür və məlum<br />
olduğu kimi heç bir müdafiə vasitəsinə malik deyildi. Şəxsən iddiaçının əvvəllər və hal-hazırda riskə məruz<br />
qaldığını nümayiş etdirmək üçün əlavə olaraq xüsusi və fərqləndirici əlamətlərin mövcudluğunu sübuta<br />
yetirilməsi ondan tələb olunmurdu. Beləliklə, Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi onun çıxarılmasının<br />
Avropa İnsan Hüquqları Konvesiyasının 3-cü maddəsi ilə ziddiyyət təşkil etməsi qənaətinə gəlmişdir.<br />
Bir çox halda ölkədə müşahidə olunan ümumi zorakılıq vəziyyəti Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının 3-cü<br />
maddəsini pozmaya da bilər. Zorakılıq kifayət qədər yüksək səviyyədə və ya həddindən artıq intensiv olduqda<br />
şəxsin məxsus olduğu qrupun digər üzvləri ilə müqayisədə daha ağır vəziyyətdə olduğunu nümayiş etdirməsinə<br />
ehtiyac yoxdur. Bəzi hallarda isə şəxs həm şəxsi risk faktorlarına həm də ümumi zorakılıqdan ibarət riskə məruz<br />
qaldığını nümayiş etdirməli ola bilər. Məhkəmə üçün yeganə sual ləyaqəti alçaldan rəftardan ibarət ehtimal<br />
olunan və həqiqi riskin Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının 3-cü maddəsinə zidd olub-olmaması<br />
məsələsinə baxmaqdan ibarətdir.<br />
Misal: NA.-nın Birləşmiş Krallığa qarşı işində 108 Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi Şri Lankada müşahidə<br />
olunan ümumi zorakılıq səviyyəsinin bu ölkəyəgeri qaytarılmaların qadağan edilməsi üçün kifayət<br />
etmədiyini, lakin iddiaçıya xas olan şəxsi faktorlarla birgə götürdükdə onun geri qaytarılmasının Avropa<br />
İnsan Hüquqları Konvensiyasının 3-cü maddəsinə zidd olduğunu müəyyən etmişdir. Beləliklə, ilk dəfə<br />
olaraq Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi zorakılıqla bağlı ümumi vəziyyətin geri qaytarılmaların qadağan<br />
edilməsi üçün mümkün olduğunu qəbul etmişdir.<br />
Misal: Sufi və Elminin Birləşmiş Krallığa qarşı işində 109 Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi Somalinin<br />
paytaxtı Moqadişuda hökm sürən kütləvi zorakılıq vəziyyətinin insan həyatı və ya istənilən mülki şəxs üçün<br />
real təhlükə yaradan kifayət qədər yüksək səviyyədə və həddindən artıq gərgin olması qənaətinə gəlmişdir.<br />
Məhkəmə zorakılıq səviyyəsini qiymətləndirərək bu kimi qeyri-müfəssəl meyarlara diqqət yetirmişdir:<br />
münaqişə tərəfləri mülki şəxslər arasında itkilər riskini artıran və ya birbaşa mülki şəxslərə qarşı yönəldilmiş<br />
müharibə metodları və taktikasından istifadə edirlərmi; bu cür metodlardan və ya taktikadan istifadə<br />
münaqişə tərəfləri arasında geniş yayılıbmı; və nəhayət silahlı toqquşmalar nəticəsində ölən, yaralanan və<br />
məcburi köçən mülki şəxslərin sayı. Moqadişu şəhərində ümumi zorakılıqla bağlı vəziyyətin kifayət qədər<br />
gərgin olması Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinə imkan verirdi ki, geri qayıdan hər bir şəxsin bu ölkədə<br />
yalnız olması səbəbindən 3-cü maddəyə zidd olaraq ləyaqəti alçaldan rəftardan ibarət real riskə məruz<br />
qalacağı barədə qənaətə gəlsin (əgər həmin şəxsin müdafiə ilə təmin olunacağını nümayiş etdirmək üçün<br />
şəhərdəki nüfuzlu qüvvələrlə kifayət qədər sıx əlaqələri mövcud deyilsə).<br />
Ölkədən çıxarılacaq şəxs Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının 3-cü maddəsinə zidd rəftar hesab edilən<br />
zərərin müxtəlif növlərindən ibarət risklərlə üzləşə bilər ki, həmin risklərin mənbələri bilavasitə qəbul edən<br />
dövlətlə deyil, oradakı qeyri-dövlət qüvvələri ilə, xəstəliklər və ya humanitar vəziyyətlə əlaqədar ola bilər.<br />
107 Salah Şeexin Hollandiyaya qarşı (Salah Sheekh v. the Netherlands) Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsindəki 1948/04 saylı, 11 yanvar<br />
2007-ci il tarixli işi.<br />
108 NA.-nın Birləşmiş Krallığa qarşı (Salah Sheekh v. the Netherlands NA. v. the United Kingdom) Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsindəki<br />
25904/07 saylı, 17 iyul 2008-ci il tarixli işinin 114-117, 147-ci paraqrafları.<br />
109 Sufi və Elminin Birləşmiş Krallığa qarşı (Sufi and Elmi v. the United Kingdom) Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsindəki 8319/07 və<br />
11449/07 saylı, 28 iyun 2011-ci il tarixli işinin 241-250, 293-cü paraqrafları.Somalidəki vəziyyətin ən son qiymətləndirilməsi ilə bağlı<br />
K.A.B-ın İsveçə qarşı Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsindəki 886/11 saylı, 5 sentyabr 2013-cü il tarixli işinə baxın.<br />
52
Change language