26.08.2013 Views

Euskarazko errore sintaktikoak detektatzeko eta zuzentzeko ...

Euskarazko errore sintaktikoak detektatzeko eta zuzentzeko ...

Euskarazko errore sintaktikoak detektatzeko eta zuzentzeko ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

4 Proiektuaren nondik norakoak<br />

Euskararen kasura etorrita, arautik aldentzen den euskararen erabileran<br />

eragin zuzena duten faktoreak biltzen dira ondorengo atal<strong>eta</strong>n:<br />

1. Euskararen estandarizazio-prozesua. Euskal hizkuntzaz arduratzen den<br />

Euskaltzaindia 1 (1919) erakunde ofizialak eman ohi ditu hizkuntzaren<br />

normalkuntzarako arauak <strong>eta</strong>, hiztegi- <strong>eta</strong> morfosintaxi-mailako arau<br />

ugari zehaztu dituen arren, oraindik ez dira asko sintaxi-mailan definitutakoak.<br />

Arau akademikoen faltan, zenbait hizkuntza-egitura gaizki<br />

erabiliak ote diren edo ez erabakitzea zaila izaten da batzu<strong>eta</strong>n. Ugartebururen<br />

arabera (2004) arau akademikoaz arautu gabe dauden egituren<br />

<strong>eta</strong> erabileren inguruan maiz hartu behar dira erabakiak. Erabaki<br />

horiek hartzeko orduan ezinbestekoa da ereduren bat gogoan hartzea<br />

<strong>eta</strong> erabilerari begiratzea. Tesi-lan hon<strong>eta</strong>n arau akademikoen falta<br />

sumatu dugunean, horixe egin behar izan dugu, egituraren erabilera<br />

ohikoenei begiratu.<br />

2. Euskalkiak. Zuazoren azterk<strong>eta</strong>k (2003) dio Euskal Herrian sei euskalkitan<br />

egiten dela hitz. Aberastasun honen eraginez, adibidez, x <strong>eta</strong> h<br />

hizkien erabilerari buruzko auziak sortu ziren (Iparraldeko euskaltzainak,<br />

1978) <strong>eta</strong> horiek ebazteko asmotan, euskara bateratzeko beharra<br />

nabaritu zuen Euskaltzaindiak. Baterakuntzarako bide horr<strong>eta</strong>n, Euskaltzaindiak<br />

euskara idatzian ortografia bakarra onartzea erabaki du,<br />

batuan nahiz euskalki<strong>eta</strong>n, “izan ere, euskara hizkuntza bakarra baita,<br />

ez hizkuntza asko” 2 . Alfab<strong>eta</strong>tu gabeko euskaldun askok euskalkia<br />

barneratua izanik ere, arauak ezagutzen ez dituenez, euskara batuan<br />

egitura “ez-estandarrak” erabiltzeko joera du. Egitura hori<strong>eta</strong>ko batzuk<br />

euskara batuan erabilera ez gomendatukoak kontsideratzen dira.<br />

3. Inguruko erdaren eragina. Euskara, bi erdara indartsuz inguratuta bizi<br />

da: gaztelania hegoaldean <strong>eta</strong> frantsesa iparraldean. Horrek, euskaraz<br />

ari garela, euskararen arau <strong>eta</strong> kode<strong>eta</strong>n aritu beharrean, batzu<strong>eta</strong>n<br />

gainerako kode<strong>eta</strong>n aritzeak eragiten du. Gartziaren arabera (2005)<br />

“erdararen sistemak ez dezan (hasi fonetikatik <strong>eta</strong> estiloraino, maila<br />

guzti<strong>eta</strong>n) euskararen sistema —itsuski gero <strong>eta</strong> sistematikoagoki, hain<br />

zuzen— ordeztu”.<br />

Ezaugarri hauen guztien eraginez euskaraz gaizki erabiltzen diren egiturak<br />

detektatzea <strong>eta</strong> zuzentzea garrantzitsua iruditzen zaigu. Gainera, ataza<br />

betetzeko testu<strong>eta</strong>n egingo dugun egitura okerren azterk<strong>eta</strong> enpirikoak<br />

1 http://www.euskaltzaindia.net<br />

2 Euskaltzaindiaren 137. adierazpena: Euskalkien erabileraz.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!