Aramaioko euskara (azterketa dialektologikoa) Jakintza-arloa ...

4.8.2 ALOKUTIBOA
-ue: nuskixue ‘nieke’, liskixue ‘lieke’, neikixue ‘diezaieket/niezaieke’, leikixue
‘diezaiekete/liezaiekete’.
(1) Aramaioko hizkeran (Debagoieneko gainerako herrietakoan bezala) hitanoko
adizkien hasieran j- entzuten da asko. Zehatz dezagun zein kasutan dugun j- hori:
- NOR-NORK: indikatiboko NOR hirugarren pertsonetan: jok ‘dik’, jittuat ‘ditiat’,
jonan ‘zinan’, jittuan ‘zitian’. Baita ere ahalerako iraganean (baina hemen bai NOR
eta bai NORK hirugarren pertsonakoak behar dute izan): jeikian ‘zezakean’.
- NOR-NORI-NORK: indikatiboko NOR hirugarren pertsonetan: jutzenat ‘zionat’,
jutzau ‘zioagu’, jutzan ‘zioan’, juskunan ‘zigunan’. Ahalerako iraganean ere bai
(NOR-NORK sailean erabiltzen diren adizki beretsuak): jeikian ‘ziezaiokean’.
- Aditz trinkoak: aditz iragangaitz eta aditz iragankorretako indikatiboko NOR
hirugarren pertsonetan: jak ‘zagok’, jatorrenan ‘zetorrenan’, jabitzek ‘zabiltzak’,
joien ‘zoan’, jakixenat ‘zakinat’, jakarrau ‘zakarreagu’, jaukiek ‘zaukatek’.
Hemen ere, NOR-NORI saileko adizkiekin gertatzen den bezala, ‘ez + j-’ > etx-:
etxok, etxutzau, etxak.
(2) Alokutibo trinkoetan orainaldian hartzen den bokala (-a-/-e-): Aramaion, aurreko
puntuko adibideetan ikus daitekeenez, -a- egiten da.
(3) Alokutibo trinkoetan erro eta hitanoaren markaren arteko loturazko hizkia:
hizkera honetan ez da loturazko hizkirik hartzen zenbait aditzetan (eta erroaren
bukaerako kontsonantea galtzen da). Aditz hauetan gertatzen da hori: etorri
(naton ‘natorren’, jatok ‘zatorrek’), ibili (nabik ‘nabilek’, jabiñ ‘zabilen’), ekarri
(jakak ‘zakarrek’), ebali ‘erabili’ (jabik ‘zerabilek’).
310