Detrez De sloop van Joegoslavië - Linkeroever uitgevers

de Kroaten 19,7 percent van de totale bevolking van Joegoslavië uitmaakten, werden 12,7 percent
van deze functies bekleed door Slovenen en 20,6 door Kroaten; voor de wetenschappelijke en
technische intelligentsia bedroegen deze percentages 13,1 en 21,9. (Bougarel 1992: 117) Dit wijst
erop dat al deze cijfers niet alleen in het licht van etnische Zugehörigkeit, maar ook van opleiding,
traditie, enz. moeten geïnterpreteerd worden. Het aantal mensen met een betere opleiding was in
Slovenië en Kroatië groter dan in de andere republieken en de opleidingen zelf ook van betere
kwaliteit, met als gevolg dat Sloveense en Kroatische deskundigen in relatief grote(re) aantallen in
heel Joegoslavië aan de slag konden.
Het JNA
Een delicater zaak was de Servische en Montenegrijnse oververtegenwoordiging in het
Jugoslovenska Narodna Armija (JNA, Joegoslavische Volksleger). Overigens kan het JNA beter
niet een onderdeel van de enorme evenwichtsoefening die het Joegoslavische federale systeem was
genoemd worden, maar de basis ervan. In het federale Joegoslavië werd met de federale regering
omgegaan niet als met een overkoepelende politieke organisatie, maar als met een gelijke en een
rivaal. Onophoudelijk werd geprobeerd de bevoegdheden van de deelstaten uit te breiden ten koste
van de bevoegdheden van de federale regering, alsof de federatie haar bevoegdheden per definitie
gebruikte tegen de belangen van de deelstaten, en alsof niet vertegenwoorders uit de deelstaten zelf,
maar wildvreemden de bevoegdheden van de federale staat omzetten in een concrete beleidsdaden.
In deze tweestrijd hadden de federale instellingen keer op keer het onderspit gedolven. Over één
functie van de staat had de CBJ evenwel angstvallig alle bevoegdheden gereserveerd voor de
federale overheid: de militaire macht. Omwille van de belangrijke plaats die het in de
Joegoslavische maatschappij innam en van de omstreden rol die het in de Joegoslavische crisis
speelde, moeten we hier even bij dat JNA stilstaan.
Het JNA was ontstaan uit het partizanenleger van Tito tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het had
een beslissende rol gespeeld in de militaire operaties tegen de Duitse en de Italiaanse bezetter tijdens
de oorlog en naderhand bij de vestiging van het communistische regime in de daarop volgende jaren
- door echte, vermeende en potentiële tegenstanders van dat regime uit de weg te ruimen.
148