Detrez De sloop van Joegoslavië - Linkeroever uitgevers

Het plan Vance-Owen
In oktober 1992 lanceerde de ICFY het Report on Progress in Developing a Constitution for Bosnia
and Herzegovina, beter bekend onder de naam Plan Vance-Owen. Dit omvatte de opdeling van Bosnië-
Hercegovina in negen "autonome provincies", weer op basis van de (absolute of relatieve) etnische
meerderheid: drie Bosnjakse, drie Kroatische en drie Servische provincies, met de agglomeratie Sarajevo
als gemengde, tiende "provincie". Als Proposed Constitutional Structure voorzag het Plan Vance-
Owen een collegiaal presidentschap, een centrale regering met zeer beperkte bevoegdheden, en het bestuur
van de diverse provincies door één gouverneur (van dezelfde nationaliteit als de meerderheid in
de provincie) en twee vice-gouverneurs als vertegenwoordigers van de andere gemeenschappen. Bosnië
zou gedemilitariseerd worden en een internationale politiemacht zou op de uitvoering van het plan
toekijken. In januari 1993 kwam een tweede versie van het Plan, dat verbindingswegen onder internationaal
toezicht tussen de "autonome provincies" toebehorend aan dezelfde etnie, ombudsmannen, e.
d. voorzag en de bevoegdheden van de centrale regering nog verder uitholde. Ook defensie bv. werd
een bevoegdheid van de gemeenschappen. De Bosnische staat bestond alleen nog in zijn internationale
functies; intern kon hij nauwelijks nog gezag uitoefenen. (Bougarel 1996: 147; Hayden 1993: 7-8)
Het plan werd in het voorjaar van 1993 door de betrokken partijen besproken. De Kroatische leiders
aanvaardden het prompt, de Bosnische regering na lang aarzelen - in het besef dat van Bosnië eigenlijk
niets meer overbleef en in de hoop dat de Bosnische Serven het plan zouden afwijzen. Karadžić en de
zijnen hadden bezwaren tegen het plan, omdat de Servische gebieden niet bij elkaar aansloten en de
vorming van één staat op die manier onmogelijk was. Ook bestond de vrees dat een Bosnjaks-
Kroatische coalitie binnen de centrale regering op de weinige terreinen waarop deze bevoegd was de
Serven toch nog kon duperen. De wetgeving op de buitenlandse handel bv. kon de commerciële
contacten met Kroatië favoriseren ten koste van de Bosnische Serven, die alleen al om geografische
redenen meer aangewezen waren op de UR Joegoslavië. (Hayden 1993: 12) Op 2 mei, tijdens een
internationale conferentie in Athene waarop ook Boban, Izetbegović, Milošević en Tuđman aanwezig
300