Detrez De sloop van Joegoslavië - Linkeroever uitgevers

van het Servendom zag. Na zich verzekerd te hebben van een stevige aanhang binnen de CB van Servië
en onder de Servische bevolking door een platte nationalistische en een tamelijk frisse antibureaucratische
retoriek deed Miloševic in september 1987 een succesvolle greep naar het leiderschap
van de Servische CB. Van dan af geraakte alles in een stroomversnelling.
SERVIËS SOEVEREINITEIT "HERSTELD"
Het Servendom kon op twee manieren gered worden: door het behoud van een Joegoslavië waarin de
Servische rechten veilige gesteld waren, of door de stichting van een Servische staat waarvan de grenzen
samenvielen met de etnische grenzen), indien Joegoslavië een verloren kaart zou blijken. Voor elk
van beide opties was in de eerste plaats een wijziging van de Grondwet voor nodig, die de Serven in
staat zou stellen hun dominante positie in Joegoslavië te herstellen en de gebieden buiten de Republiek
Servië, die eventueel tot de Servische staat zouden moeten behoren - de "Servische irredenta" - onder
controle te brengen. Het was duidelijk dat alle deelstaten zich als één man tegen zulke grondwetswijziging
zouden verzetten. Milošević besloot daarom zijn krachten eerst te beproeven op terreinen, waarop
de Servische regering enigszins vat had, nl. de autonome provincies.
Eind 1988 werd in Kosovo een aantal Albanese partijfunctionarissen - Azem Vllasi, Kaqusja Jashari -
door Milošević's straatrumoer en bedreigingen gedwongen ontslag te nemen. Deze mensen waren geen
separatisten, wèl voorstanders van de bedreigde Grondwet van 1974, die de deferenciacija na de onlusten
van 1981 politiek overleefd hadden of juist toen aan de macht gekomen waren. Op die manier werd
geprobeerd de laatste hindernissen op te ruimen voor een wijziging van de Grondwet van de Republiek
Servië in het voorjaar van 1989, waardoor de autonome gebieden een groot deel van hun bevoegdheden
zouden verliezen. Meteen braken er in Kosovo onlusten en stakingen uit. De amendementen op de
(federale) Grondwet, die de bevoegdheden van de Republiek Servië over de autonome gebieden
uitbreidde, werden nog in november 1988 gestemd (samen met bijna 40 andere amendementen die
betrekkingen hadden op de organisatie van het economisch leven), nadat Milošević in Belgrado 1.250.-
000 mensen had gemobiliseerd om vertegenwoordi-
186