Detrez De sloop van Joegoslavië - Linkeroever uitgevers

weideplaatsen, het intrekken van concessies, vergunningen voor koffiehuizen, winkels, ambachten,
(...) het ontslag uit staats-, privé- en autonome diensten, enz. het verlaten van de woonplaatsen
bevorderen. Sanitaire maatregelen: het met dwang opleggen van alle voorschriften in de huizen zelf,
het slopen van muren en hoge schuttingen om de huizen, de strenge toepassing van veterinaire
maatregelen, die de verkoop van runderen op de markt onmogelijk zal maken. (...) Op religieus
gebied zijn de Albanezen het gevoeligst, dus moeten we ze daar flink treffen. Dat kan bereikt
worden door het koeioneren van geestelijken, het vernietigen van begraafplaatsen, het verbod op
polygamie en in het bijzonder door de meedogenloze toepassing van de wet dat ook meisjes naar de
lagere school moeten. (...) Ook het privé-initiatief kan in deze aangelegenheid heel nuttig zijn. We
moeten (...) aan onze kolonisten wapens geven. We moeten in deze gebieden de oude guerrillaactiviteiten
nieuw leven inblazen en discreet helpen. In het bijzonder moeten we vanuit de bergen
een golf Montenegrijnen op hen loslaten om een massale confrontatie met de Albanzen in Metohija
uit te lokken (...) en het hele voorval moet met een gerust geweten voorgesteld worden als een
conflict tussen broederschappen en stammen. (...) In laatste instantie kan men ook lokale opstanden
uitlokken, die vervolgens op bloedige wijze onderdrukt worden, niet zozeer door het leger, maar
door kolonisten, Montengrijnse clans en guerrilla-legertjes. Er is nog een middel dat Servië na 1878
heel doelmatig gebruikt heeft, nl. het stiekem in brand steken van dorpen en Albanese wijken in de
steden." (Horvat 1988: 46, citeert Čubrilović)
Čubrilović stond zeker niet alleen met zijn visie dat geen middelen te gortig waren om vreemde
etnische elementen te elimineren, en niet alleen in Servië. Vanwege de Kroatische en Sloveense
politici kwam tegen de behandeling van de Albanezen en Bulgaren/Macedoniërs geen protest, tenzij
om de Serven wat te jennen. Op basis van de Grondwet was de Joegoslavische staat verplicht
bepaalde faciliteiten te geven en bv. onderwijs in de talen van de minderheden te organiseren of
privé-scholen die zulk onderwijs gaven te helpen of zulk onderwijs tenminste toe te laten. Niets of
nauwelijks iets van dit alles gebeurde. Ook het onderwijs in het Hongaars en het Roemeens en in
mindere mate het Duits was hiervan het slachtoffer. Alleen kinderen met een Duitse naam mochten
Duitse scholen bezoeken; kinderen van Duitsers met een Sloveense of een Slavische naam - en
88