Detrez De sloop van Joegoslavië - Linkeroever uitgevers

zar Pribićević(1875-1936), en enkele Servische en Kroatische oppositiepartijen. De tweede grootste
partij (17,7 percent) was de Narodna Radikalna Stranka (NRS, Nationale Radicale Partij) van Pašic.
Beide partijen waren voorstander van een unitair en centralistisch Joegoslavië. De derde partij in het
land (14,3 percent) was de HPSS van Stjepan Radić. De vierde partij (12,4 percent) was de
Komunistička Partija Jugoslavije (KPJ, Communistische Partij van Joegoslavië). De Servische en
Sloveense Boerenpartijen behaalden samen 9,4 percent van de stemmen, de Kroatische en Sloveense
clericale partij 7,O percent, en de Jugoslavenska Muslimanska Organizacija (JMO, Joegoslavische
Muslimaanse Organisatie) 6,9 percent. (Neeven 1993: 28; Rothschild 1974: 215).
Uit protest tegen de "inlijving" van Kroatië en de Servische eigengereidheid weigerden Radić en
de HPSS deel te nemen aan de debatten en de stemmingen van de Grondwetgevende vergadering.
Daarmee werd de Kroatische traditie van obstructionisme weer opgenomen. 223 volksvertegenwoordigers
keurden de Grondwet goed, 35 stemden tegen en 161 onthielden zich. Aan de
Bosnjakse en Sloveense vertegenwoordigers hadden de Serven grote toegevingen (die niets met de
grondwet te maken hadden) moeten doen om ze over de streep te trekken. Door hun boycot misten
de Kroatische autonomisten een reële kans om de grondwet middels amendementen de grondwet in
federale richting bij te sturen, maar op lange termijn wonnen ze: de nieuwe grondwet was "zoals
voorspeld" een unitaristische grondwet, het was een "Servische" grondwet, of althans één waarmee
de Kroaten niets te maken hadden.
De Vidovdan (St.-Vitusdag) Grondwet, afgekondigd op 28 juli (St.-Vitusdag) 1921, was in grote
mate een copie van de liberale Servische grondwet van 1903. Het was een unitaristische, maar geen
ondemocratische grondwet. Formeel was er weinig op aan te merken. De Servische dominantie over
het politieke leven in het Koninkrijk was dan ook niet het resultaat van de Grondwet, maar de
"overdreven centralistische, vaak brutale en niet altijd eerlijke administratieve en politieke
geplogenheden van de bureaucratie en de partij-elite van oud Servië" (Rothschild 1974: 217), èn van
het gebrek aan ervaring en coherentie van de oppositie.
78