27.07.2013 Views

Detrez De sloop van Joegoslavië - Linkeroever uitgevers

Detrez De sloop van Joegoslavië - Linkeroever uitgevers

Detrez De sloop van Joegoslavië - Linkeroever uitgevers

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

doodgeschoten door een moordenaar die handelde in opdracht <strong>van</strong> de Ustaša en de VMRO. Omdat<br />

Aleksandar's zoon Petar nog te jong was om zijn vader als koning op te volgen, werd een neef <strong>van</strong><br />

Aleksandar, Pavle, aangesteld als regent.<br />

DE SPORAZUM<br />

Pavle was een beschaafd man, die Kroaten, Serven en Slovenen weer met elkaar wilde verzoenen.<br />

Premier Milan Stojadinović (1888-1878), een Serf met Europese connecties en een grote bewondering<br />

voor Mussolini, vormde in 1935 in opdracht <strong>van</strong> de regent een nieuwe regering, waarin ook<br />

Bosnjakken en Slovenen zetelden, en die ook op enige steun <strong>van</strong> Maček kon rekenen. Aan het<br />

gehakketak tussen Kroatische federalisten en Servische centralisten kwam evenwel geen einde. In<br />

1939 werd Stojadinović opgevolgd door Dragiša Cvetković, die onder druk <strong>van</strong> de dreigende<br />

internationale situatie en na lang onderhandelen op 26 augustus met Maček tot een Sporazum<br />

(Vergelijk) kwam, waarbij aan een Kroatische deelstaat vèrgaande autonomie gegeven werd.<br />

<strong>De</strong> Banovina Hrvatska omvatte de voormalige banovina's Savska en Primorska, delen <strong>van</strong> Bosnië<br />

en Dubrovnik. Hoofdstad was Zagreb. Aan het hoofd <strong>van</strong> de banovina stond een ban, als<br />

vertegenwoordiger <strong>van</strong> de koning. Wetegevende macht had de Sabor. Tot de bevoegdheden <strong>van</strong> de<br />

banovina behoorden landbouw, handel, industrie, bosbeheer, mijnbouw, openbare werken, sociale<br />

politiek en volksgezondheid, lichamelijke opvoeding, rechtspraak, opvoeding en cultuur, en intern<br />

bestuur. Ook financieel was de banovina zelfstandig; ze moest haar eigen bestuur met eigen<br />

middelen betalen. Uitdrukkelijk tot de bevoegdheid <strong>van</strong> de Joegoslavische staat bleven behoren:<br />

staatsveiligheid, de inlichtingendienst, openbare orde, staatsburgerschap en de wetgeving inzake<br />

mijnbouw en de staatsmijnen (wanneer ze ook defensie aangingen). (Macan 1992: 468 geeft de<br />

tekst, ingekort).<br />

Voor veele Kroatisch politici bood de Sporazum te weinig autonomie en te weinig grondgebied,<br />

voor veel Servische politici gaf de Sporazum aan de Kroaten <strong>van</strong> beide te veel. Overigens zorgde het<br />

uitbreken <strong>van</strong> de Tweede Wereldoorlog enkele dagen na de ondertekening <strong>van</strong> de Sporazum ervoor<br />

dat er nooit een begin gemaakt werd met de uitvoering er<strong>van</strong>. Dit neemt niet weg dat <strong>Joegoslavië</strong>,<br />

85

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!