Detrez De sloop van Joegoslavië - Linkeroever uitgevers

vooral op de "communistische" SK-SDP en de SRS, te meer omdat deze laatste als de grootste
kanshebber getipt werd. Deze coalitie zou na de verkiezingen voorgezet worden in een regeringscoalitie.
Geen enkele partij had de opdeling van de republiek in haar programma staan. Zoals Malcolm
(1994: 222) terecht opmerkt had dan ook niet één van hen van de kiezer een mandaat gekregen om een
politiek in die richting te voeren. (Malcolm 1994: 222) In 1990 zou deze doelstelling waarschijnlijk
niet op de bijval van de kiezer hebben kunnen rekenen.
Toch speelden enkele van de nationalistische thema's, die in heel Joegoslavië opgang maakten, ook
tijdens de kiescampagne in Bosnië een rol. Terwijl de SDS gewonnen was voor een meer
gecentraliseerde federatie, voelden SDA en vooral HDZ meer voor een losse confederatie. In november
1990, net voor de verkiezingen, wekten geruchten over plannen voor een Sloveens-Kroatisch-
Bosnische federatie grote ongerustheid bij de Serven. Overigens waren in elk van de drie grote nationalistische
partijen ultra-nationalistische facties werkzaam, die probeerden de rivaliteit en het wantrouwen
tussen de drie nationale gemeenschappen op de spits te drijven. In Foča betoogden duizenden boze
Serven om te protesteren tegen het ontslag van een honderdtal werknemers door een Bosnjakse
bedrijfsleider - een sociaal conflict dat in de gegeven omstandigheden meteen etnisch "geduid" werd
(Garde 1992: 292) In de HDZ pleitten sommigen openlijk voor een grote mate van autonomie voor het
overwegend Kroatische West-Hercegovina of voor de annexatie van dit gebied door Kroatië. De SDA
eiste in juni 1990 culturele en politieke autonomie voor de Muslimaanse volksgenoten in de
Zuidservische Sandžak. De Bosnisch-Servische nationalisten, die de greep van Belgrado op Bosnië
wilden vergroten, bestempelden de Bosnjaks-Kroatische verstandhouding nogal voortvarend als een
"Khomeini-Ustaša samenzwering". (Cohen 1993: 143-4). Een curieus en rampzalig fenomeen was
namelijk dat de nationalistische extremisten dikwijls als representatief voor de hele gemeenschap
gezien werden, waardoor de hele gemeenschap gestigmatiseerd en als "bedreigend" ervaren werd.
Serven werden "tsjetniks", Kroaten "Ustaša's" en Bosnjakken fundamentalisten. Ze vonden daarvoor
ook allen "harde bewijzen". Izetbegović' opvattingen over "de overzoenlijkheid tussen de islam en nietislamitische
sociale en politieke instellingen" en zijn verwerping van de seculiere staat (Déclaration
1992: 42) maakten meteen alle Bosnjakken tot fundamentalisten, net zoals Tuđman dubieuze
261