Detrez De sloop van Joegoslavië - Linkeroever uitgevers

de Kosovaren wel gesteund in hun streven naar meer meer zelfstandigheid voor hun autonoom gebied,
omdat dit ten koste ging van Servië, en ze waren bereid de Kosovaren moreel te blijven steunen, al was
het maar om de Serven te jennen, maar ze deinsden terug voor zulke radicale ingreep als de promotie
van een nationaliteit tot natie, te meer omdat het gevaar dat de Kosovaren hun zo verworven recht op
afscheiding vroeg of laat toch hard zouden maken reëel leek. Sommige leuzen, die de menigten in het
voorjaar van 1981 scandeerden, waren geïnspireerd door separatisme ( "Wij zijn Albanezen, en geen
Joegoslaven", "Kosovo aan de Kosovaren") en irredentisme ("Leve de broederschap van het Albanese
volk", "Eenmaking van alle Albanese gebieden" (Albanië, Kosovo en West-Macedonië), "Leve het
Marxisme-Leninisme, weg met het revosionisme", waarbij met het Marxisme-Leninisme de ideologische
lijn van de Albanese leider Enver Hoxha bedoeld werd, en met het revisionisme het Joegoslavische
socialisme. (Horvat 1988: 101)
De belangrijkste reden waarom er geen sprake kon zijn van een Republiek Kosovo had te maken met
het verzet van Servië. De Serven beschouwden Kosovo beschouwden als de bakermat van het Servendom.
De bevolking van Kosovo mocht dan voor bijna 90 percent Albanees zijn, dat betekende nog niet
dat de Serven van Kosovo afstand wilden doen. De Serven hadden erin toegestemd - of moeten
toestemmen - dat de bevoegdheden van de autonome provincie werden uitgebreid tot de facto het
niveau van een republiek en hadden in ruil gekregen dat het autonome gebied louter formeel tot de
Republiek Servië bleef behoren. Dat de Kosovaren nu ook daaraan nog wilden tornen, was de druppel
die de emmer deed overlopen. Met de eis "Kosovo - republiek", hoe principieel gerechtvaardigd ook,
werd een Kosovaars-Servisch modus vivendi of "belangenevenwicht", dat Kosovaren noch Serven
overigens als een "evenwicht" beschouwden, gevaarlijk bedreigd.
VERSTOORDE EVENWICHTEN
Door het Kosovaars-Servische belangenevenwicht op de helling te zetten namen de Kosovaren een
enorm risico. In Servië bestond al lang ontevredenheid over de Grondwet van 1974 en in het bijzonder
over het statuut van de autonome gebieden, en vooral Kosovo. De Servische nationalisten zouden de
gelegenheid gretig aangrijpen om aan te dringen op de herziening van de Grondwet. Toch zou deze
variant pas rond het midden van de jaren tachtig actueel worden. Aan-
182