Detrez De sloop van Joegoslavië - Linkeroever uitgevers

d. Overleg
De Kroatische operatie in de Maslenicaregio werd veroordeeld in Resolutie 802 van de VN Veiligheidsraad
van 24 januari 1993. In het zog daarvan voerden Kroatië en de RSK onder leiding van Lord
Owen in Genève onderhandelingen, die begin april leidden tot een akkoord. De Maslenica-regio, de
luchthaven in Zemunik en de Peruđa-dam werden onder de bescherming van UNPROFOR geplaatst in
een "pink zone", waarbinnen de Serven zouden ontwapend worden. (Moore 1993c: 47-8)
Op 29 maart 1994 werd onder druk van de Amerikaanse ambassadeur in Kroatië Peter Galbraith en
Rusland's speciale gezant in Joegoslavië Vasili Tsjoerkin tussen Kroatië en de RSK (vertegenwoordigd
door de nieuwe president Milan Martić) een nieuw wapenstilstandsakkoord gesloten, waarmee ook een
herstel van bepaalde economische betrekkingen en een definitieve oplossing van het geschil beoogd
werd. Op 2 december 1994 werden afspraken gemaakt over de heropening van een deel van de autostrada
Zagreb-Belgrado, van hernieuwde levering van water en elektrische stroom, en van het herstel
van de Adria-oliepijlijn - dingen waarop Zagreb aandrong. Van dit alles kwam niet veel in huis. De
onderhandelingen waren voor Zagreb een delicate kwestie geweest omdat ze door de leiding van de
RSK als een "erkenning" van de republiek voorgesteld werden. (Moore 1995: 27) Een definitieve
oplossing van het conflict kwam hiermee evenwel niet binnen het gezichtsveld omdat Martić
hardnekkig bleef vasthouden aan de formele erkenning van de RSK door Kroatië (en daarover in de
RSK het zoveelste referendum wilde organiseren om zijn positie te versterken), terwijl Tuđman de
reïntegratie van het gebied in Kroatië als een onbespreekbare voorwaarde voor elke verdere regeling
stelde. (Markotich 1994b: 19-20)
Ook de internationale gemeenschap pleegde overleg om een oplossing voor het probleem te vinden.
Zo werd in januari 1995 het Z-4 plan bekend gemaakt. Z verwees naar Zagreb, 4 naar het vierledige
brein achter het plan: de VSA, Rusland, de EU en de ICFY. Sectoren Noord en Zuid zouden een verregaande
autonomie krijgen, met eigen munt, politie, nationale symbolen en dubbel staatsburgerschap,
maar binnen de Kroatische staat. Sector Oost zou voor vijf jaar door de UNO bestuurd worden en
vervolgens overgdragen aan Kroatië, en Sector West zou onmiddellijk terug onder Kroatische ge-
235