Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

OORZAAK EN DOEL VAN HET SPEL 55
lijk geschiedt dit door de hulp der ouders, door de
opvoeding. Deze hulp van buiten af, die daarenboven
bij de dieren slechts gering is, vermag echter
niet alles te doen. Door eigen initiatief zal het jonge
schepsel met behulp van ervaring en oefening zich
verder moeten ontwikkelen, en dit geschiedt door
het spel. ,,Het spel," heet het ook bij Claparede,
in overeenstemming met Carr, verschaft aan het
organisme o.a. den prikkel, die noodig is voor den
groei der organen, en hij licht dit met talrijke voorbeelden
toe. Ook Biihler huldigt deze opvatting,
want, zegt hij: ,,Het spel verschaft de langdurige
oefening, die den nog onvoltooiden, vormbaren
aanleg noodig heeft, of juister, het is zelf deze
oefening," en de tijd, door de natuur gegeven om
deze spelen te beoefenen, is de tijd der jeugd.
Nog eenige andere speeltheorieen moeten hier, al
is het zeer beknopt, vermeld worden. Vooreerst de
verzwakkingstheorie van een aantal Amerikaansche
physiologen, zooals Hall, Allin en Gulick. Volgens
hen zou het doel van het spel zijn een aantal lagere
instincten, die nog als rudimenten, uit den oertijd
van den mensch, overgebleven en op den duur tot
ondergang gedoemd zijn, op onschuldige wijze gelegenheid
te geven in werking te treden en juist
daardoor steeds meer te verzwakken. Deze theorie
heeft ernstig bestrijding ondervonden door Claparede,
Groos e.a. Zij meenen, dat door het spel wel
erfelijke instincten rudimentair kunnen worden,
echter op een andere wijze als door Hall c.s. wordt
aangenomen. Zoodra n.l. in de opeenvolgende reeks
der levende wezens het oogenblik intreedt, dat de
verworven eigenschappen sommige handelingen gemakkelijker
kunnen verrichten dan een in alle bijzonderheden
overgeerfd mechanisme, zal dit laatste