Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

238 HOOFDSTUK XIII
engeren zin. Spel en kunst vallen daarbij moeilijker
van elkander te scheiden dan bij dramatische nabootsingspelen,
omdat bij het spelend nateekenen
van een voorbeeld reeds de kleine kunstenaar zich
doet gelden, die ook aan anderen wil toonen, wat
hij kan. Alleen in zooverre kan bij het plastisch
nabootsen dan ook sprake zijn van spel, als de zuivere
vreugde aan het werk de ziel van hem, die
copieeert, vervult. Dit speelkarakter zal zelfs bij de
hoogste prestaties van een geniaal kunstenaar voor
een deel de productieve stemming moeten vormen.
Zoowel bij kinderen als bij natuurvolken neemt
het teekenen een veel belangrijker plaats in dan de
beeldhouwkunst. Dat ook deze nochtans bij de laatsten
van de oudste tijden af beoefend werd, leeren ons
praehistorische vondsten, zooals ,,de Venus van
Willendorf", ,,de Venus van Brassenpouy" en ,,de
negerin van Mentone" o.a. kunnen leeren. De eerste
(fig.45) werd bij Willendorf in Neder-Oostenrijk gevonden,
is uit kalksteen gesneden en stelt een
diluviale corpulente vrouw voor, die, zooals men
in Transvaal zou zeggen ,,mooi vet" is. Nochtans
zijn ook uit deze overoude tijden de tweedimensionale
afbeeldingen veel talrijker. Misschien dat bij
de natuurvolken de teekenkunst gedeeltelijk religieuse
motieven had, misschien ook dat zij ten deele
praktische beteekenis bezat als beeldenschrift; maar
in de meeste gevallen sproot zij voort uit de zuivere
lust om iets weer te geven, was zij derhalve spel.
Bij kinderen valt dit nog duidelijker waar te nemen,
waarbij dikwijls- fantasie en zucht tot nabootsing
hand aan hand gaan. Kinderen, en waarschijnlijk
ook natuurvolken, produceeren het liefst naar het
geheugen en hebben een afkeer van het copieeeren
naar de natuur; vandaar de vaak zonderlinge voor-