Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

INSTINCT, DRESSUUR EN INTELLECT 23
kennen". Karl Groos gecft een chronologisch overzicht
van de belangrijkste veranderingen, die de opvattingen
omtrent het begrip instinct in den loop
der tijden hebben ondergaan, onder de werking van
teleologische, theologische, metaphysische, Darwinistische
en neo-Darwinistische invloeden. Hij voelt
nog het meeste voor de definitie van Ziegler, volgens
wien er bij elk der talrijke instincten een vaste
verbinding bestaat tusschen een bepaalden prikkel
en een bepaalde handeling, welke handeling onder
normale omstandigheden doelmatig is, welke doelmatigheid
echter volstrekt niet gepaard behoeft te
gaan met een bewusten wil. Volgens H. Spencer zijn
instincten gecompliceerde reflexwerkzaamheden en
de doelmatigheid van reflex en instinct is volgens
hem enkel en alleen te verklaren door selectie en
wel selectie van de aangeboren, dus met uitsluiting
van alle individueel verworven eigenschappen. In
den loop van het zeer lange ontwikkelingsproces
der dierenwereld waren de instincten onderworpen
aan de natuurlijke teeltkeus, d. w. z. dat in den
strijd om het bestaan steeds de levenskrachtigste
individuen het meeste kans hebben om zich te
handhaven en dus voort te planten, waardoor hun
eigenschappen overerven op een volgend geslacht.
Op deze wijze schept het feit, dat de meest geschikte
individuen in leven blijven in de geheele organische
wereld een doelmatigheid zonder doel, d.w.z. een
doelmatigheid zonder een doel beoogenden wil, of
zooals A. Weissmann, de stichter van het neo-
Darwinisme, het uitdrukt: ,,het nuttige wordt
noodzakelijk, zoodra zulks mogelijk is." Doordat
nu ook de instincten aan de natuurlijke teeltkeus
onderworpen waren, zijn zij doelmatig, want zij
stemmen overeen met den toestand, waarin het indi-