17.08.2013 Views

Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

HOOFDSTUK IX<br />

beweging te zijn. Daarbij wordt behalve <strong>het</strong> gezicht,<br />

ook <strong>het</strong> gehoor aangenaam geprikkeld, zoodat<br />

<strong>het</strong> gelijktijdig kijk- en hoorspel is. Welk kind<br />

geniet er niet van speelgoed, lepels, bor<strong>de</strong>n, boeken,<br />

enz. met veel geraas op <strong>de</strong>n grond te laten<br />

vallen. Goethe vertelt ons zelf in zijn ,,Wahrheit<br />

und Dichtung" hoe hij, nog een knaap, eens alle<br />

schotels, potten en pannen, die hij in <strong>de</strong> keuken<br />

machtig kon wor<strong>de</strong>n, naar <strong>het</strong> raam droeg en op<br />

straat wierp, waarbij <strong>het</strong> hem een groot genot verschafte,<br />

,,dass das Geschirr so lustig zerbrach". Ook<br />

<strong>het</strong> spuwen is <strong>voor</strong> menig kind een spel, nog meer<br />

<strong>het</strong> ver werpen. Ook volwassenen beoefenen <strong>het</strong><br />

Fig. 29. Werpstok <strong>de</strong>r Jao-negers in Oost-Afrika.<br />

(knodswerpen, speerwerpen, discuswerpen, <strong>het</strong> werpen<br />

met steenen). Om <strong>de</strong> draagwijdte te vergrooten,<br />

wer<strong>de</strong>n allerhan<strong>de</strong> toestellen bedacht (slinger,<br />

katapult, werpstok (fig. 29).<br />

Hierbij sluit zich <strong>het</strong> werpen door slag of stoot<br />

aan, dat reeds in <strong>de</strong> Oudheid, o.a. bij <strong>de</strong> Romeinen,<br />

door volwassenen werd beoefend. Geslagen wordt<br />

met hand (handbal) of voet, b.v. bij <strong>het</strong> voetbal,<br />

dat uit Italie of Engeland afkomstig schijnt te zijn<br />

en in <strong>de</strong>n tijd <strong>de</strong>r Renaissance door arm en rijk<br />

hartstochtelijk beoefend werd. In Italie wordt <strong>het</strong><br />

volgens Bogeng echter eerst in 1490 vermeld, in<br />

Engeland reeds in <strong>de</strong> 12<strong>de</strong> eeuw. Later in vergetel-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!