Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

HOOFDSTUK I j
INSTINCT, DRESSUUR EN INTELLECT |
OP de vraag: wat is instinct? zal wellicht
nimmer een afdoend antwoord gegeven
kunnen worden, daar zooals Prof. Bastian
Schmid zegt, ,,het wezen van het instinct
voor ons wel altijd een raadsel zal blijven". De
beste voorstelling van hetgeen wij instinct noemen
verkrijgt men door eenige instinct-handelingen te
vermelden. Zoo b.v. zien wij, dat het kuikentje onmiddellijk
nadat het de wanden van zijn enge gevangenis,
de eierschaal, heeft doorbroken, rondloopt,
graankorrels oppikt en drinkt, precies op de
wijze, zooals kippen plegen te drinken; het jonge
eendje, nog geen dag oud, begeeft zich te water en
zwemt en duikt, even goed als de volwassen eenden
zulks doen. Niemand heeft dit dezen dieren geleerd,
noch slechte, noch goede ervaringen zijn eraan
vooraf gegaan; zij handelen krachtens aangeboren
eigenschappen, zij volgen hun instinct. Er zijn geheele
klassen van dieren, n.l. de insecten en de overige
ongewervelde dieren, waarvan bijna het geheele
leven uit niets anders dan een aaneenschakeling van
dergelijke instinct-handelingen bestaat. Zoo b.v. bij
de larve van den mierenleeuw, een klein insect met
scherp gerande kaken, dat tot de orde der netvleugeligen
behoort. Deze larve maakt een kuiltje in
den grond met steile wanden en graaft zich op den
bodem ervan geheel in, zoodat alleen de kaken vrij
blijven (Fig. 3). Daarna wacht zij rustig af tot een
mier of kleine spin te dicht bij den rand van het kuiltje
komt en langs de steile wanden omlaag glijdt.
Het Spel 2