Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

DE PAEDAGOGISCHE BETEEKENIS VAN HET SPEL 275
den wil van anderen te onderwerpen, zelfzucht en
eigenzinnigheid onderdrukt worden. Wat bij het
geven van leiding vermeden moet worden, is het
streven om zedelijke doeleinden, in welken vorm
ook, b.v. door middel van liedjes, in het spel der
kinderen te willen binnensmokkelen. Eveneens is
het verkeerd hen, die zich bij het spel op de een
of andere wijze onderscheiden, te veel te prijzen of
hen te beloonen; want door zulke handelingen
wordt het idealisme en de vrijheid van het spel ernstig
in gevaar gebracht. Daarentegen is er niets tegen
om, als men de keuze heeft, aan zulke spelen de
voorkeur te geven, die op zichzelf geschikt zijn om
zedelijke karakters te vormen.
Nog een derde taak kan de spelleider vervullen,
en in dit opzicht kan zijn invloed werkelijk groot
zijn, n.l. alles tegen te gaan en te remmen wat
schadelijk is. Zoo dient er voor gewaakt te worden,
dat het kind niet al te veel speelt, want laat
men het aan zichzelven over, dan zet het somtijds
het spel voort, totdat het volslagen uitgeput is.
Hier werkt beperking reeds zedelijk door het ethische
gebod: ,,leer maat houden". Evenzoo moet
het al te hartstochtelijk spel tegengegaan worden,
waardoor zelfbeheersching aangekweekt wordt.
Natuurlijk dient alles vermeden te worden, wat
leven en gezondheid in gevaar brengt, daar het
kind er dikwijls toe neigt dingen te ondernemen,
die boven zijn krachten gaan of op andere wijze
voor hem schadelijk of gevaarlijk kunnen worden.
In de vierde plaats is het geboden in te grijpen als
de aangeboren kampneiging zich op ruwe of boosaardige
wijze uit. Eindelijk dient er ook voor gewaakt
te worden, dat het kind zich niet eenzijdig
tot een enkel, bepaald soort van spel of speelter-