Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

42
HOOFDSTUK II
schot van kracht, van ,,overflowing energy", of
zooals Marshall het noemt, van een ,,surplus van
spontane energieen," en evenmin van nabootsing.
Ongetwijfeld kan en zal de overschuimende lichamelijke
energie in vele gevallen tot het spel aanleiding
geven, vooral als men niet slechts op de physiologische,
maar tevens op de psychologische werking
daarvan let. Zij zal n.l. dikwijls tot een overmoedige,
uitgelaten stemming leiden, en zulk een
gemoedsstemming kan bij dieren en mensehen tot
het spel opwekken. Men denke slechts aan den invloed
van mooi weer en een behagelijke temperatuur.
Zoo wijst Karl Miiller op den grooten invloed
der weersgesteldheid op het gezang der vogels
en het zingen, springen en fluiten der jeugd, terwijl
het bij Ziegler heet: ,,Het lustgevoel als zoodanig
in zijn oereigen en meest oorspronkelijke beteekenis
is het uitgangspunt en eenig doel van het spel bij
het kind." Groos wijst er op, dat dit lichamelijk
en geestelijk overschot aan kracht wel verklaart,
dat het individu in dezen toestand geneigd is iets
te doen, maar dat het niet verklaart hoe het komt,
dat alle individuen van een bepaalde soort op precies
dezelfde wijze deze spelende uiting van kracht
te zien geven, waarin dus de soort overeenstemt,
maar zich duidelijk van alle andere soorten onderscheidt.
Daarenboven zijn er zoo vele gevallen,
waarin een ,,overschot van kracht" stellig niet als
de oorzaak van het spel kan gelden. Evenals een
oudere kat, waaraan een muis voorbij rent, al
doodmoe of oververzadigd moet zijn, als zij niet
zal trachten de muis te vangen, zoo zal ook een
jong katje, waaraan een stukje papier of een klosje
aan een touwtje voorbij getrokken wordt, onmiddellijk
op het bewegelijke voorwerp een aanval