17.08.2013 Views

Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

DE PSYCHOLOGISCHE FACTOREN 115<br />

ten niet van psychische vermogens ontbloot zijn<br />

en <strong>de</strong>ze ook bij hun spelen tot uiting komen, moet<br />

<strong>de</strong> vraag gesteld wor<strong>de</strong>n, waarin <strong>de</strong>ze dan wel bestaan?<br />

Als <strong>het</strong> meest oorspronkelijke psychische<br />

verschijnsel, dat <strong>het</strong> spel vergezelt, moet, zooals reeds<br />

in <strong>de</strong>n aanvang (biz. 10, 11 en 36) gezegd werd,<br />

<strong>het</strong> lustgevoel genoemd wor<strong>de</strong>n, dat op bevrediging<br />

van een instinct berust. De uiting van <strong>de</strong><br />

meeste instincten zal met een gevoel van lust gepaard<br />

gaan, <strong>voor</strong> zoover dit in sommige gevallen<br />

niet on<strong>de</strong>rdrukt wordt door <strong>de</strong> vergezellen<strong>de</strong> affecten<br />

van vrees of toorn. ,,Een lustgevoel toch,"<br />

zegt Dr. Wijnaendts Francken, ,,is verbon<strong>de</strong>n aan<br />

al die lichamelijke of geestelijke toestan<strong>de</strong>n, welke<br />

overeenstemmen met physiologische of psychische<br />

levens<strong>voor</strong>waar<strong>de</strong>n en biologische noodwendighe<strong>de</strong>n".<br />

Ver<strong>de</strong>r werd vroeger er ook reeds op gewezen<br />

(biz. 11 en 12), dat in <strong>de</strong> werkzaamheid zelf een<br />

bron van lust ligt opgesloten. Groos ziet dan ook<br />

in <strong>het</strong> gevoel van eigen kracht en vermogens, in <strong>het</strong><br />

bewustzijn iets te kunnen, in <strong>het</strong> verlangen <strong>de</strong> oorzaak<br />

van iets te zijn, <strong>het</strong> belangrijkste psychische<br />

verschijnsel, dat bij <strong>het</strong> spel optreedt. Dit genot<br />

van iets te kunnen is niets an<strong>de</strong>rs dan <strong>de</strong> vreug<strong>de</strong><br />

over <strong>het</strong> succes, over <strong>de</strong> overwinning, Een <strong>de</strong>r<br />

meest oorspronkelijke instincten van alle hooger<br />

staan<strong>de</strong> dieren is <strong>het</strong> streven naar machtsontplooiing,<br />

naar on<strong>de</strong>rwerping en beheersching van hun<br />

omgeving. In <strong>de</strong> eerste plaats is dit streven gericht<br />

op <strong>het</strong> verkrijgen van macht over <strong>het</strong> eigen lichaam<br />

door mid<strong>de</strong>l van <strong>het</strong> experimenteeren en bewegingsspelen.<br />

Daarna strekt zich <strong>het</strong> verlangen uit naar<br />

overheersching van levenslooze <strong>voor</strong>werpen, waarbij<br />

licht vernielzucht optreedt, zooals <strong>de</strong>ze ook<br />

valt waar te nemen bij kleine kin<strong>de</strong>ren, baldadige

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!