Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

HOOFDSTUK II
OORZAAK EN DOEL VAN HET SPEL
ALS men de vraag stelt, wat de oorzaak,
de drijfveer van het spel is, blijkt het,
dat er verschillende oorzaken kunnen genoemd
worden. Twee opvattingen treden
daarbij op den voorgrond, die men als de
physiologische en biologische tegenover elkander
kan stellen. De eerste neemt aan, dat het
dier (en ook de mensch) tot spelen geneigd is, als
het zich behagelijk, dus gezond en krachtig gevoelt,
de tweede dat het spel bestemd is om als voorbereiding
voor het latere leven te dienen. De eerste,
de physiologische dus, heeft vooral beteekenis gekregen
sedert de Engelsche wijsgeer en bioloog H.
Spencer zijn denkbeelden omtrent een overschot
aan levenskracht heeft ontwikkeld, hoewel ditzelfde
denkbeeld reeds voor hem verkondigd werd door
Fr. von Schiller. In zijn reeds genoemde ,,Briefe
iiber die asthetische Erziehung des Menschen" heet
het: ,,het dier werkt, als gebrek de drijfveer van
zijn handeling is, en het speelt, als de rijkdom aan
kracht deze drijfveer vormt, als het overdadige
leven zelf tot werken prikkelt". Ook de bekende
Dtiitsche schrijver Jean Paul en de Duitsche wijsgeer
Beneke ontwikkelden vrijwel dezelfde meening,
maar eerst door Spencer vond deze theorie van het
,,overschot aan kracht''foverflow of energy)gtooten
bijval. Volgens hem hebben de lagere dieren al
hun kracht noodig om voor het behoud van hun
leven te zorgen. Men ziet ze onafgebroken bezig
voedsel te zoeken, voor hun vijanden te vluchten,