17.08.2013 Views

Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

34<br />

HOOFDSTUK I<br />

probeeren uit <strong>de</strong>ze <strong>de</strong> on<strong>de</strong>r bepaal<strong>de</strong> omstandighe<strong>de</strong>n<br />

meest geschikte kiest. Dit is dus geen keuze<br />

op grond van overleg, maar een aangeboren drang<br />

om <strong>de</strong> ingeschapen gewoonten na elkan<strong>de</strong>r en vaak<br />

in een bepaal<strong>de</strong> volgor<strong>de</strong> bij een bepaal<strong>de</strong> situatie<br />

te beproeven. Bij <strong>de</strong> mieren is <strong>het</strong> zoo sterk veran<strong>de</strong>rlijke<br />

gedrag volgens hem ook te verklaren doordat<br />

meer<strong>de</strong>re instincten met elkan<strong>de</strong>r interfereeren<br />

en tot steeds nieuwe eenhe<strong>de</strong>n samensmelten, terwijl<br />

ook individueele ervaring gewoonten kan doen<br />

wijzigen.<br />

Wat dit laatste betreft, is herhaal<strong>de</strong>lijk door<br />

laboratoriumproeven aangetoond, dat zelfs zeer<br />

laag staan<strong>de</strong> dieren, zooals oesters, zeesterren, slakken,<br />

aardwormen en allerlei insecten in staat zijn<br />

nieuwe gewoonten aan te leeren, evenals visschen,<br />

pad<strong>de</strong>n, kikkers enz., waarvan o.a. Buytendijk en<br />

Schierbeek talrijke <strong>voor</strong>beel<strong>de</strong>n aanhalen. Veel<br />

grooter is dit vermogen bij vogels, zooals valken<br />

(valkenjacht) en papegaaien, waarme<strong>de</strong>, evenals<br />

met zoogdieren, talrijke proeven zijn gedaan, door<br />

Lloyd Morgan, Washburn, Biihler e.a. uitvoerig<br />

beschreven. Maar ook in <strong>de</strong> vrije natuur speelt <strong>de</strong><br />

gewoontevorming bij <strong>de</strong> dieren een belangrijke rol,<br />

b.v. reeds om hen te beschermen tegen allerlei gevaren.<br />

De zuivere instincten toch zijn wel in staat<br />

verbazingwekken<strong>de</strong> resultaten te bereiken, waartoe<br />

slechts aan <strong>de</strong>n nestbouw of <strong>de</strong>n trek <strong>de</strong>r vogels<br />

behoeft herinnerd te wor<strong>de</strong>n, maar zij bezitten een<br />

niterst conservatieven aard. ,,Zij functioneeren,"<br />

zegt Biihler, ,,met verbazen<strong>de</strong> zekerheid en nauwkeurigheid,<br />

indien alles bij <strong>het</strong> ou<strong>de</strong> blijft, maar<br />

laten in steek, zoodra <strong>het</strong> individu on<strong>de</strong>r nieuwe<br />

levensomstandighe<strong>de</strong>n geraakt/' Bewon<strong>de</strong>renswaardig<br />

is b.v. hoe <strong>de</strong> spin haar web bouwt en daarme<strong>de</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!