Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

2 I 8 HOOFDSTUK XI
De schouwtooneelen, worstel wedstrijden, krijgsdansen
enz. leiden bijna onmerkbaar naar het gebied
der kunst. Hoewel de kampstemming ook in
andere vormen van kunst, vooral in de schilderkunst,
niet geheel ontbreekt, treedt de innerlijke
kampstemming toch voornamelijk op in de dichtkunst.
Groos wijst er op, dat de meeste poetische
ontboezemingen of kampspelen, of liefdespelen behandelen
en dat de laatste het hoogst gesehat worden,
als het gelijktijdig kampspelen zijn. Op het
geheele gebied der literatuur, van de meest primitieve
verhalen der natuurvolken en de kindersprookjes
af tot het grootste volksepos en den
modernen roman toe, ziet men, dat nergens een
machtige indruk te weeg wordt gebracht zonder
strijd. In nog hoogere mate geldt dit van het drama.
Terwijl velen het begrip der handeling in het drama
als hoofdzaak beschouwen, leggen anderen het
hoofdgewicht op de uitbeelding der karakters. Beide
theorieen kunnen tot eenzijdigheid aanleiding
geven. Niet het karakter als zoodanig, maar het
karakter in het conflict is het, dat onze belangstelling
in het drama in beslag neemt, en alleen
dan is een handeling dramatisch, als het daarbij om
een conflict gaat. Dat in het drama, waar zich
de strijd tot een innerlijk conflict kan verfijnen,
de uitwerking op den toeschouwer veel intensiever
is dan in een uitwendigen strijd, spreekt van
zelf.
De hoogste poetische uiting vindt de kampstemming
in de tragedie, want daarin wordt de strijd
tot zijn laatste consequenties, tot den schokkenden
ondergang voortgezet. Ook bij het tragische
gebeuren speelt lust aan intensieve prikkels (zie
biz. 135) de hoofdrol. Daarin is niets barbaarsch