Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...
Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...
Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
DE HOOGERE PSYCHISCHE VERMOGENS 179<br />
bekend feit en dit kan reeds op zeer jeugdigen leeftijd<br />
<strong>voor</strong>komen. Als men bij een kind van ongeveer<br />
een half jaar, dat <strong>de</strong> vlam van een bran<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />
kaars opmerkzaam bekijkt, plotseling <strong>de</strong> kaars uitblaast,<br />
zal <strong>het</strong> schrikken en misschien beginnen te<br />
schreien. Dit is natuurlijk geen spel, maar herhaalt<br />
men <strong>de</strong> han<strong>de</strong>ling eenige keeren, dan begint <strong>het</strong><br />
van <strong>de</strong>n choc te genieten en verlangt herhaling<br />
van <strong>het</strong> spelletje. Hier tre<strong>de</strong>n spanning en verrassing<br />
gezamenlijk op en <strong>het</strong>zelf<strong>de</strong> is bij vele kin<strong>de</strong>rspelen,<br />
zooals verstoppertje, blin<strong>de</strong>mannetje<br />
enz., <strong>het</strong> geval. Men kan zulke spelen met <strong>het</strong> gevoel<br />
nog on<strong>de</strong>rschei<strong>de</strong>n in: lichamelijke onlustgevoel<br />
ens, geestelijke onlustgevoelens, verrassing en<br />
wees.<br />
De lichamelijke onlustgevoelens wor<strong>de</strong>n somtijds<br />
door <strong>de</strong>n mensch opzettelijk opgewekt, omdat zij<br />
onze behoefte aan intensieve prikkels bevredigen.<br />
Wie een gevoelige kies heeft, zal telkens met <strong>de</strong> tong<br />
er aan voelen, wie een stijve nek heeft, probeert<br />
telkens <strong>de</strong> pijn veroorzaken<strong>de</strong> beweging te herhalen,<br />
op een kleine won<strong>de</strong> moet men telkens drukken enz.<br />
Dezelf<strong>de</strong> drang naar intensieve prikkels doet ons<br />
ook met geestelijke onlustgevoelens experimenteeren.<br />
Het is <strong>het</strong> ,,genot van <strong>de</strong> smart/' waarvan<br />
Spencer spreekt. Vooral bij menschen met een gesloten<br />
karakter komt dit veel <strong>voor</strong>. Zoo schreef <strong>de</strong><br />
beken<strong>de</strong> Russische schil<strong>de</strong>res en schrijfster Maria<br />
Baschkirtzew als 13 jarig meisje in haar dagboek:<br />
,,Zal men <strong>het</strong> willen gelooven? Ik vind alles goed<br />
en mooi, ook <strong>de</strong> tranen, ook <strong>de</strong> smart. Ik bemin<br />
<strong>het</strong> te weenen, ik bemin <strong>het</strong> te vertwijfelen, ik bemin<br />
-<strong>het</strong> treurig te zijn. Ondanks alles bemin ik<br />
<strong>het</strong> leven. Ik wil leven. Ik verlang naar <strong>het</strong> geluk<br />
en ben gelukkig, dat ik ellendig ben." Ook <strong>de</strong>
Change language