48 Klachtenonderzoek De rechter baseerde zich in zijn vonnis op artikel 2 §6 <strong>van</strong> de (toenmalig geldende) antidiscriminatiewet <strong>van</strong> 25 februari 2003, die ‘elke aantasting <strong>van</strong> de waardigheid <strong>van</strong> de persoon sanctioneert, bijzonderlijk wanneer zij zich situeert in een bedreigende, vijandelijke, beledigende, vernederende of kwetsende omgeving’, in voorliggend geval ten aanzien <strong>van</strong> de vrouwelijke bevolkingsgroep. De rechter besloot dan ook tot een inbreuk op de antidiscriminatiewet, namelijk het aanzetten tot haat, geweld, discriminatie ten aanzien <strong>van</strong> vrouwen. 34 Hiermee werden seksistische gedragingen voor het eerst door een rechter in een juridisch kader geplaatst.
1 Zie: http://www.jep.be; http://www.raadvoordereclame.be. 2 Bron: telefonisch contact met Kristof Demasure, woordvoerder <strong>van</strong> VT4 en VIJFtv, 29 oktober 2008. 3 Bron: telefonisch en e-mailcontact met Marie-Paule Provost, hoofd sociale dienstverlening en gelijke kansen <strong>van</strong> de VRT, 4 november 2008. 4 De Conseil Supérieur de l’Audiovisuel (CSA) is de regulator voor de audiovisuele sector in de Franse Gemeenschap. De CSA beslist onder andere over het toekennen <strong>van</strong> zendrechten en waakt over de naleving er<strong>van</strong>. Zij beschikt ook over een Adviescollege, bevoegd voor de reglementering inzake reclame en marketingcommunicatie, inzonderheid met betrekking tot het respecteren <strong>van</strong> de menselijke waardigheid en het beschermen <strong>van</strong> minderjarigen. Zie: http:// www.csa.be. 5 Bron: telefonisch contact met Françoise Vanhakendover, juriste bij de CSA, 4 november 2008. 6 Bron: e-mailcontact met Stéphane Hoebeke, juridische dienst <strong>van</strong> de RTBF, 10 februari 2009. 7 Beslissing <strong>van</strong> de Jury voor Ethische Praktijken inzake Reclame, 10 oktober 2007. Adverteerder: RTBF. 8 Eigen telling gebaseerd op de gepubliceerde beslissingen <strong>van</strong> de JEP; zie: http://www.jep.be. Op de website <strong>van</strong> de Raad voor de Reclame wordt gesproken <strong>van</strong> de behandeling door de JEP <strong>van</strong> 150 tot 200 klachten per jaar; zie: http:// www.raadvoordereclame.be. Hieronder valt het aantal individuele klachten of klagers; niet het aantal beklaagde advertenties. 9 Reclamecode ‘Afbeelding <strong>van</strong> de mens / Menselijke waardigheid’; zie: http://www.jep.be. 10 Beslissing <strong>van</strong> de Jury voor Ethische Praktijken inzake Reclame, 15 maart 2006. Adverteerder: Top Interieur nv. Eigen onderlijning, cvh. 11 Beslissing <strong>van</strong> de Jury voor Ethische Praktijken inzake Reclame, 8 januari 2008. Adverteerder: Media Markt <strong>Belgium</strong>. 12 Bron: e-mailcontact met Cécile De Wandeler, Vie Féminine, 30 oktober 2008. 13 Bron: telefonisch contact met Magali Verdier, Vie Féminine, 22 december 2008. 14 Zie: http://viefeminine.magusine.net/spip.php?rubrique52. 15 La Meute werd in 2000 in Frankrijk opgericht; zie: http://www.lameute.fr. 16 Bron: gesprek met Marie-Noëlle Vroonen-Vaes, voorzitster La Meute Belge, 9 september 2008. 17 Bron: e-mailcontact met Marie-Noëlle Vroonen-Vaes, voorzitster La Meute Belge, 24 december 2008. 18 Wetsvoorstel ter bestraffing <strong>van</strong> bepaalde door seksisme ingegeven daden, ingediend door mevrouw Isabelle Durant en de heer Josy Dubié, 22 september 2006 (Senaat 3-1840/1). 19 Bron: e-mailcontact met Marie-Noëlle Vroonen-Vaes, voorzitster La Meute Belge, 24 december 2008. 20 ZORRA-archief, 2001-2006; zie: http://www.zorra.be. 21 ZORRA was jaarlijks goed voor gemiddeld twaalf perspublicaties, veertien internetpublicaties, vier televisieoptredens en negen lezingen of debatdeelnames. Bron: ZORRA-Jaarverslagen, Centrum voor Vrouwenstudies, Universiteit Antwerpen. 22 Sinds januari 2006 beschikt ZORRA niet langer over werkingsmiddelen, waardoor het publieke debat rond de voorstelling <strong>van</strong> vrouwen en mannen in reclame op een laag pitje staat. Ook op het ‘Genderforum’ kan het themadebat over ‘M/V <strong>Beeldvorming</strong> in reclame’, wegens gebrek aan middelen, niet langer hoog worden gehouden. Zie: http:// www.genderforum.be. 23 Van Hellemont, Seksistische reclame. 24 Idem. 25 ZORRA-archief, 2001-2006; zie: http://www.zorra.be. 26 Beslissing <strong>van</strong> de Jury voor Ethische Praktijken inzake Reclame, 30 september 2005. Adverteerder: VLAM. 27 ‘Ik ben zoals ik ben. Dat mag gezien worden!’, Vlaamse Overheidscampagne; zie: http://www.maggezienworden.be. 28 De klachten zijn daardoor evenmin terug te vinden in de Europese statistieken <strong>van</strong> de European Advertising Standards Alliance (EASA), die de reclame-industrie in Europa vertegenwoordigt; zie: http://www.easa-alliance.org. 29 ZORRA-Werkingsverslag 2005, Centrum voor Vrouwenstudies, Universiteit Antwerpen. 30 ZORRA-archief, 2001-2006; zie: http://www.zorra.be. 31 Zie ook: Vraag om uitleg <strong>van</strong> mevrouw Margriet Hermans aan de minister <strong>van</strong> Werk over ‘het imago <strong>van</strong> de vrouw in de campagne “peeceefobie”’ (nr. 3-1149). Belgische Senaat, Handelingen nr. 3-139, Plenaire vergaderingen, 8 december 2005, namiddagvergadering. 32 Bron: telefonisch contact met Karin Laes, secretaris Jury voor Ethische Praktijken inzake Reclame, 19 augustus 2008. 33 Instituut voor de gelijkheid <strong>van</strong> vrouwen en mannen, persbericht 4 april 2007. 34 Wet <strong>van</strong> 25 februari 2003 ter bestrijding <strong>van</strong> discriminatie en tot wijziging <strong>van</strong> de wet <strong>van</strong> 15 februari 1993 tot oprichting <strong>van</strong> een Centrum voor gelijkheid <strong>van</strong> kansen en racismebestrijding (B.S. 17 maart 2003). Deze wet werd intussen ver<strong>van</strong>gen door de wet <strong>van</strong> 10 mei 2007 ter bestrijding <strong>van</strong> discriminatie tussen vrouwen en mannen (B.S. 30 mei 2007). Artikel 27 <strong>van</strong> de nieuwe wet sanctioneert dezelfde gedraging. 49