monitor racisme extremisme 5 - Buro Jansen & Janssen

170 Maatschappelijke terreinenten onrechte aanhouding op bijvoorbeeld etnische kenmerken heeft plaatsgevonden,kan een dergelijke grief niet meer door de vreemdelingenrechterbeoordeeld worden. Dit leidt volgens de Afdeling bestuursrechtspraak slechtsuitzondering indien de strafrechter de onrechtmatigheid bij toepassing van hetstrafrecht heeft geconstateerd. 131 Veelal komt de strafrechter aan deze beoordelingniet toe, omdat kort na de ophouding of inverzekeringstelling tot vreemdelingenbewaringwordt overgegaan. De omstandigheid dat de waarborgen opeen non-discriminatoir gebruik van de bevoegdheden van art. 50 lid 1 Vw2000 illusoir worden, 132 doordat mogelijke discriminatie bij de aanwending vanstrafrechtelijke bevoegdheden niet getoetst mag worden, noopt de Afdelingevenwel niet tot een andere opvatting. Met deze uitspraken maakt de Afdelingbestuursrechtspraak – zonder nadere motivering – een einde aan een langereeks van jurisprudentie waarbij deze toets wel mogelijk werd geacht. Alduswordt mogelijk discriminatoir optreden in het strafrechtelijk voortraject niet(meer) onderworpen aan het oordeel van de vreemdelingenrechter.Een ander probleem doet zich voor bij zogenoemde ‘veegacties’. De politie verrichtdan massa-aanhoudingen op bepaalde locaties in verband met aanwijzingenvoor handel in drugs, vuurwapen en ook illegaliteit. Landelijk hebbende acties in de Rotterdamse Millinxbuurt 133 en in de Amsterdamse Bijlmer deaandacht getrokken, 134 niet in de laatste plaats vanwege het afkeurende oordeelvan de rechter. In de Bijlmer is bij de actie ook vreemdelingentoezicht toegepast.Tot veler verbazing heeft de Amsterdamse vreemdelingenrechter in eenaantal zaken de bewaring opgeheven van illegalen die onrechtmatig zijn aangehoudenbij de ‘veegacties’ in de Bijlmer. Anderen betogen overigens dat deministers van Justitie en van Binnenlandse Zaken zich door acties als dezeschuldig maken aan een ambtsmisdrijf. 135 Naar het oordeel van de rechter isin de Bijlmerzaak in onvoldoende mate gebleken dat een redelijk vermoedenvan schuld bestond in de zin van art. 27 Wetboek van Strafvordering. De strafrechtelijkeaanhouding is onrechtmatig en daarmee de daaruit voortvloeiendevreemdelingenrechtelijke staandehouding en bewaring eveneens. Aan de betrokkenenis een schadevergoeding toegekend. In twee andere Bijlmerzakenwerden illegalen staande gehouden op grond van art. 19 Vreemdelingenwet.De rechter oordeelde dat uit het procesdossier niet de conclusie kan wordengetrokken dat er concrete aanwijzingen waren over illegaal verblijf van dezevreemdelingen, zoals vereist in art. 19 Vreemdelingenwet. De rechter is vanoordeel dat de wetenschap dat in een café vaak vreemdelingen aanwezig zijn,op zichzelf geen controle rechtvaardigt als bedoeld in genoemd art. 19. Uit datgegeven volgt immers niet dat het vermoeden gerechtvaardigd is dat deze personenillegaal in Nederland verblijven. Ook deze personen hebben schadevergoedinggekregen. 136 In 2002 zijn dergelijke veegacties ook uitgevoerd om cri-131 Zie ook Afd. bestuursrechtspraak RvSt 23 oktober 2001, JV 2002, 9.132 Rb Den Haag 10 september 2001, JV 2001, 317.133 de Volkskrant, 5 januari 2000 en NJB, 2000, p. 201-202 en Rb 4 januari 2000,ELRO AA4046.134 de Volkskrant, 24 februari 2000.135 R.M. Vennix, NJB 2000, p. 14-15.136 Rb Amsterdam 19 januari 2001, ELRO-nr. AA9551