Vertrouwen in de school - Wetenschappelijke Raad voor het ...

toetsing en verdieping
Een ‘slechte’ buurt vormt onomstreden een risicofactor voor jongeren, zoals een
‘goede’ buurt een beschermende factor kan zijn. Scholen zoeken daarom steeds
vaker verbinding met de gemeenschap, de buurt of (sport)clubs buiten de school.
Het gaat om het aanwakkeren van eigen initiatief van partners in de derdenruimte
en zo de creatie van vertrouwen die nodig is voor leerlingen om te kunnen leren,
concludeert Keith. “The school serves as a beacon for the community – a community
that is engaged and supportive, using as well as providing resources for the
benefit of all.” (Keith 1999: 22). Anderen, waaronder De Ruiter (2008), Epstein
(2001) en de National Research Council (nrc 2003: 120-144) komen tot vergelijkbare
conclusies. Ook Bryk en Schneider (2002) en Fung (2004) wijzen op basis van
hun onderzoek over de schoolhervorming in Chicago op de centrale plaats van
vertrouwen tussen school en derden, waaronder ouders.
De verankering van scholen in hun omgeving krijgt op verschillende plekken en in
verschillende landen anders vorm. In Groot-Brittannië is al enige tijd sprake van
een brede ontwikkeling van scholen naar ‘full service extended schools’. Daarbij
wordt veelal uitgegaan van de gedachte dat er bij de ouders sprake is van een
‘tekort’ dat moet worden weggenomen. In de Verenigde Staten is het beeld zeer
gevarieerd. Enerzijds zijn er veel verschillende projectmatige overheidsinitiatieven
die tot doel hebben om de ‘needy’ populaties te helpen en die uitgaan van een
tekortgedachte. Anderzijds is er soms veel meer sprake van het incorporeren van
grassroots bewegingen, parent-teacher associations en het benutten van het democratisch
potentieel van wijkbewoners (zie bijvoorbeeld het werk van Fung 2004).
Al deze bewegingen en initiatieven hebben echter gemeen dat zij gericht zijn op
meer doelgroepen dan alleen de jongeren. De doelgroep bestaat ook uit buurtbewoners,
broertjes en zusjes van de leerlingen en hun ouders (Cairney 2000, Dyson
en Robson 1999).
Inbedding en samenwerking
Het ‘aanbod’ is dus rijk geschakeerd, lopend van alfabetiserings- en computerprogramma’s
tot medische hulp op een artsenpost binnen de school en het samenwerken
met een sportclub voor naschoolse activiteiten. Geen van deze initiatieven heeft
echter op zichzelf veel effect op de aspiraties van leerlingen, de kwaliteit van de leefomgeving
of het risico op voortijdig schoolverlaten. Voor succes dienen zij deel uit
te maken van een geïntegreerd programma dat weliswaar op school wordt aangeboden,
maar is ingebed in breder sociaal beleid, zoals arbeidsmarktbeleid en sociale
zekerheid (Raffo en Dyson 2007). Vaak ontbreekt het echter aan een dergelijke
bredere inbedding. De samenwerking tussen de professionals binnen de school
en professionals daarbuiten verloopt vaak moeizaam en conflictueus (Moss et al.
1999). De staf is veelal onvoldoende ingesteld op deze taak en er ook niet genoeg
voor opgeleid (Scottish Executive Education Department 2003). In Engeland
bijvoorbeeld wordt daarom de overstap gemaakt naar een meer programmatisch
en uniform beleid voor het verankeren van scholen (Dyson en Robson 1999).
177